Bệnh Celiac ở trẻ em: Dấu hiệu, chẩn đoán và điều trị

Bệnh Celiac ở trẻ em là tình trạng rối loạn tiêu hóa do phản ứng miễn dịch với gluten, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy và suy dinh dưỡng.

Bệnh Celiac ở trẻ em là gì?

Bệnh Celiac là một rối loạn tự miễn ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa phổ biến ở trẻ em. Khi trẻ mắc bệnh, hệ miễn dịch của họ phản ứng với gluten như một kẻ xâm lược. 

Khi trẻ mắc bệnh Celiac, hệ miễn dịch của trẻ sẽ phản ứng với gluten, một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen, bằng cách tấn công và phá hủy các nhung mao ở ruột non.

Nhung mao là những cấu trúc nhỏ giống như ngón tay giúp hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn. Việc phá hủy nhung mao khiến cơ thể trẻ không thể hấp thu đúng cách các vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác, dẫn đến suy dinh dưỡng.

Triệu chứng 

Các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết phổ biến bao gồm:

• Tiêu hóa: Tiêu chảy mãn tính, phân nhạt màu, có mùi hôi, đầy bụng, đau bụng, nôn mửa, táo bón.
• Phát triển: Trẻ chậm tăng cân, thấp còi, biếng ăn, mệt mỏi.
• Khác: Rối loạn tâm trạng, cáu kỉnh, hay quấy khóc, thiếu máu, loãng xương, phát ban da.

Lưu ý: Không phải tất cả trẻ em mắc bệnh Celiac đều có đầy đủ các triệu chứng trên. Một số trẻ chỉ có vài triệu chứng nhẹ hoặc thậm chí không có triệu chứng nào rõ ràng.

Nguyên nhân

Bệnh Celiac có yếu tố di truyền. Nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột mắc bệnh, trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả trẻ em có gen di truyền đều phát triển bệnh.

Một số yếu tố khác có thể kích hoạt bệnh, bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Bắt đầu ăn thức ăn có chứa Gluten sau 6 tháng tuổi.
• Nhiễm trùng: Một số loại vi khuẩn đường ruột có thể liên quan đến sự phát triển của bệnh Celiac.

Tham khảo thêm: Dị ứng Lactose là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Bệnh Celiac ở trẻ em có nguy hiểm không?

Bệnh Celiac, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho trẻ em. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Suy dinh dưỡng: Do tổn thương niêm mạc ruột non, trẻ không thể hấp thu đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, dẫn đến suy dinh dưỡng, chậm phát triển, thiếu máu, loãng xương, và các vấn đề sức khỏe khác.
• Tăng nguy cơ ung thư: Trẻ em mắc bệnh Celiac có nguy cơ cao mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư ruột non, ung thư vòm họng, và ung thư tuyến giáp.
• Các vấn đề về hệ miễn dịch: Bệnh Celiac có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của trẻ, khiến trẻ dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng hơn.
• Rối loạn thần kinh: Một số trẻ mắc bệnh Celiac có thể gặp các vấn đề về thần kinh, bao gồm co giật, đau đầu, và tê bì chi.
• Vô sinh: Bệnh Celiac có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bé gái và bé trai.

Chẩn đoán bệnh Celiac ở trẻ em

Nếu bạn nghi ngờ con mình có thể mắc bệnh Celiac, điều quan trọng là phải đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán.

Bác sĩ có thể sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý của trẻ và thực hiện khám sức khỏe. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu và sinh thiết ruột non.

Các xét nghiệm bao gồm:

• Xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh Celiac bao gồm:
  • Xét nghiệm kháng thể transglutaminase mô (TTG-IgA)
  • Xét nghiệm kháng thể peptide gliadin deamidated (DGP-IgA)
  • Xét nghiệm kháng thể chống endomysium (EMA)
• Sinh thiết ruột non là một thủ thuật y tế trong đó bác sĩ lấy một mẫu mô nhỏ từ ruột non của trẻ. Mẫu mô sau đó được kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm tổn thương do bệnh Celiac.

Có thể bạn quan tâm: Trẻ bị rối loạn tiêu hóa – Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Biện pháp điều trị bệnh Celiac ở trẻ em

Điều trị chính cho bệnh Celiac ở trẻ em là tuân thủ chế độ ăn không chứa gluten suốt đời. Điều này có nghĩa là loại bỏ tất cả các thực phẩm có chứa lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch khỏi chế độ ăn uống của trẻ.

Việc loại bỏ gluten có thể khó khăn, nhưng điều quan trọng là phải tuân thủ chế độ ăn uống một cách nghiêm ngặt để ruột non của trẻ có thể lành lại. Sau khi ruột non lành lại, hầu hết trẻ em bị bệnh Celiac sẽ cảm thấy tốt hơn và phát triển bình thường.

Dưới đây là một số mẹo để giúp trẻ tuân thủ chế độ ăn không chứa gluten:

• Trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng: Tạo kế hoạch ăn uống phù hợp với nhu cầu của con và đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng.
• Đọc kỹ nhãn thực phẩm: Kiểm tra nhãn để đảm bảo không chứa gluten.
• Nấu ăn tại nhà: Sử dụng công thức không chứa gluten để nấu ăn tại nhà.
• Chú ý khi ăn ngoài: Hỏi nhà hàng về các lựa chọn không chứa gluten.
• Mang đồ ăn nhẹ: Mang theo đồ ăn không chứa gluten khi ra ngoài.
• Kiên nhẫn: Khuyến khích trẻ thích nghi với chế độ ăn mới.

Ngoài việc tuân thủ chế độ ăn không chứa gluten, một số trẻ em bị bệnh Celiac có thể cần bổ sung vitamin và khoáng chất. Bác sĩ sẽ theo dõi sức khỏe của con bạn và kê đơn bổ sung nếu cần thiết.

Với điều trị thích hợp, hầu hết trẻ em bị bệnh Celiac có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh và năng động.

Có thể bạn quan tâm

• Phác đồ điều trị viêm dạ dày ở trẻ em (mới cập nhật)
• Khám dạ dày cho trẻ em ở đâu, bệnh viện nào tốt?