Viêm khớp ngón tay: Nguyên nhân, cách chẩn đoán và điều trị

Bệnh viêm khớp ngón tay khiến cho khớp bị sưng đỏ và đau nhức vô cùng khó chịu. Các triệu chứng bệnh kéo dài có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động của bàn tay, thậm chí gây tàn phế. Việc chẩn đoán và điều trị viêm khớp ngón tay từ sớm sẽ giúp bạn ngăn chặn được các biến chứng nguy hiểm.

Bệnh viêm khớp ngón tay là gì?

Hàng ngày, đôi bàn tay của chúng ta phải hoạt động rất nhiều nên các khớp nhỏ trên ngón rất dễ bị tổn thương, viêm nhiễm. Viêm khớp ngón tay là bệnh lý được xác định khi có hiện tượng sưng đỏ, phù nề, đau nhức tại khớp, kèm theo đó là tình trạng ăn mòn, tổn thương ở lớp sụn và hai đầu xương.

Bệnh viêm khớp có thể xảy ra trên một hay nhiều đốt ngón tay cùng lúc. Bất cứ ai cũng có thể mắc căn bệnh này. Tuy nhiên, đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất vẫn là người lao động tay chân nặng nhọc, thường xuyên thực hiện các cử động ở ngón tay. Chẳng hạn như người đánh máy, công nhân may, thợ mộc…

Nhiều dạng viêm khớp khác nhau có thể ảnh hưởng đến các khớp nhỏ ở ngón tay. Tuy nhiên, phổ biến nhất vẫn là các dạng như viêm xương khớp ( thoái hóa khớp ngón tay), bệnh gout hay viêm khớp dạng thấp. Bệnh có thể kéo dài dai dẳng và tiến triển thành mãn tính nếu không được điều trị sớm. Nghiêm trọng hơn, người bị viêm khớp ngón tay nặng còn có nguy cơ gặp phải nhiều biến chứng ảnh hưởng trực tiếp tới chức năng vận động của các ngón tay bị bệnh.

Đọc thêm: Bệnh viêm khớp háng nguy hiểm không? Giải đáp thắc mắc

Nguyên nhân gây viêm khớp ngón tay

Bệnh viêm khớp ngón tay có thể xảy ra do một hay nhiều yếu tố kết hợp. Bao gồm:

• Nhiễm trùng: Một vết thương hở ngoài khớp hoặc nhiễm trùng cấp ở cơ quan khác có thể khiến vi khuẩn có cơ hội tấn công vào trong các khớp ngón tay dẫn đến sưng viêm.
• Di truyền: Một số gen mang mầm mống của bệnh có thể được di truyền từ thế hệ trước sang đời con cháu. Theo đó thì một cá nhân có nguy cơ bị viêm khớp ngón tay ngay từ khi còn trẻ nếu trong gia đình có tiền sử mắc căn bệnh này.
• Chấn thương ở khớp: Một số chấn thương xảy ra ở khớp ngón tay như bong gân, rách sụn đều có thể tiến triển thành viêm khớp nếu không được điều trị triệt để.
• Dị tật bẩm sinh ở khớp ngón tay: Viêm khớp ngón tay có nguy cơ phát triển cao hơn ở những đối tượng có dị dạng bẩm sinh ở khớp ngón tay.
• Rối loạn chuyển hóa: Tình trạng rối loạn chuyển hóa purin có thể làm tăng axit uric trong máu. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh gout.
• Rối loạn hệ miễn dịch: Khi chức năng hoạt động bị rối loạn, hệ miễn dịch sẽ tạo ra nhiều kháng thể tấn công trực tiếp vào các mô khỏe mạnh ở khớp ngón tay, từ đó dẫn đến bệnh viêm khớp dạng thấp. 
• Lão hóa: Càng lớn tuổi, các mô sụn và xương có khuynh hướng bị hủy hoại nhanh hơn nhưng các tế bào mới được sản sinh lại rất chậm. Cùng với đó, khả năng trao đổi chuyển khóa các chất dinh dưỡng cho xương cũng kém khiến cho các khớp ngón tay ngày càng suy yếu.

Đối tượng nào dễ bị viêm khớp ngón tay?

Các trường hợp dễ bị viêm khớp ngón tay nhất bao gồm:

• Người già có nguy cơ bị viêm khớp ngón tay cao do ảnh hưởng của quá trình lão hóa tự nhiên theo tuổi tác.
• Giới tính nữ: Hầu hết các dạng viêm khớp đều xảy ra ở nữ giới nhiều hơn so với đàn ông, ngoại trừ bệnh gout.
• Thừa cân, béo phì làm gia tăng áp lực cho khớp, khiến khớp ngón tay dễ bị sưng viêm.
• Người có thói quen uống nhiều bia, rượu, sử dụng các thực phẩm giàu purin hoặc có chế độ ăn nhiều chất béo, thịt đỏ nhưng lại ít chất xơ.
• Người làm việc trong môi trường hoạt động khớp ngón tay nhiều
• Có tiền sử mắc bệnh viêm khớp ngón tay trong gia đình hoặc bản thân đang mắc bệnh về tim mạch, huyết áp.
• Nghiện hút thuốc lá hoặc thường xuyên hít phải khói thuốc lá làm ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu tới bàn tay, từ đó dẫn đến viêm khớp ngón tay.

Triệu chứng của bệnh viêm khớp ngón tay

Bệnh viêm khớp ngón tay có thể gây ra nhiều dấu hiệu khác nhau. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng còn tùy thuộc vào dạng viêm khớp và tình trạng tổn thương trong khớp ngón tay.

Dưới đây là một số triệu chứng của bệnh viêm khớp ngón tay thường gặp:

• Khớp sưng to, căng bóng: Phản ứng viêm khiến cho các phần mềm xung quanh khớp cũng bị tổn thương, phù nề. Điều này khiến cho khớp ngón tay sưng to hơn so với bình thường.
• Nóng đỏ khớp: Đây cũng là một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh viêm khớp ngón tay. Vùng quanh khớp bị tổn thương không chỉ sưng đỏ mà còn có biểu hiện nóng ấm, vùng da bên ngoài căng bóng.
• Đau khớp ngón tay: Tổn thương viêm trong khớp có thể gây ra các cơn đau nhức âm ỉ hoặc dữ dội rất khó chịu.
• Cứng khớp: Do các mô sụn và xương bị tổn thương, ăn mòn cùng với tình trạng suy giảm chất nhờn trong khớp mà hoạt động ở khớp ngón tay bị bệnh không còn được trơn tru. Khớp có biểu hiện cứng và đau nặng hơn khi cử động.
• Giới hạn phạm vi chuyển động: Người bị viêm khớp ngón tay sẽ gặp một số khó khăn nhất định khi thực hiện một số hoạt động thông thường, chẳng hạn như cầm đồ vật, mở khóa cửa, cột dây giày hay gập duỗi các ngón tay..

Tác hại của bệnh viêm khớp ngón tay

Bệnh viêm đau khớp ngón tay nếu không được phát hiện sớm hoặc điều trị không triệt để trong giai đoạn đầu sẽ tiến triển thành mãn tính và rất hay tái phát. Ở mức độ nặng, bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng sống của người bệnh mà còn có thể gây ra các biến chứng như:

• Giảm hoặc mất chức năng thực hiện các cử động thông thường ở khớp ngón tay
• Teo cơ, yếu liệt
• Biến dạng khớp ngón tay
• Tàn phế, mất khả năng lao động 
• Dính khớp
• Các biến chứng về tim mạch có thể xảy ra ở bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp.

Có thể thấy, bệnh viêm khớp ngón tay tiềm ẩn rất nhiều biến chứng nguy hiểm. Bạn có thể bị tàn phế suốt đời nếu chủ quan trong việc chữa trị bệnh. Để duy trì chức năng vận động bình thường của ngón tay, bạn nên tiến hành thăm khám và điều trị ngay khi có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh.

Gợi ý: Cách chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp như thế nào?

Chẩn đoán viêm khớp ngón tay

Tại phòng khám chuyên khoa xương khớp, bác sĩ sẽ tiến hành trao đổi với bạn về các triệu chứng lâm sàng đang gặp phải, tiền sử mắc bệnh, đồng thời quan sát bên ngoài để tìm kiếm dấu hiệu liên quan. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số cử động thông thường để đánh giá chức năng vận động của khớp.

Một số xét nghiệm cận lâm sàng cũng được thực hiện để chẩn đoán nguyên nhân gây viêm khớp ngón tay cũng như mức độ bệnh. Bao gồm:

Xét nghiệm máu:

Xét nghiệm công thức máu được thực hiện nhằm mục đích kiểm tra các yếu tố viêm, chẳng hạn như số lượng bạch cầu, tốc độ lắng máu hay CRP,… Ngoài ra, kết quả xét nghiệm máu cũng có giá trị trong việc chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp.

Siêu âm khớp ngón tay:

• Đánh giá tình trạng tổn thương ở phần mềm quanh khớp
• Phát hiện biến chứng hoặc sự thay đổi trong cấu trúc của khớp ngón tay

Chụp X-quang:

Hình ảnh phim X-quang được chụp từ khớp ngón tay bị viêm có thể giúp xác định một số vấn đề như:

• Triệu chứng bào mòn sụn khớp
• Gai xương
• Hẹp khe khớp
• Đặc xương dưới sụn
• Biến dạng khớp
• Dính khớp

Các phương pháp chẩn đoán khác có thể được chỉ định:

• Chụp MRI
• Xạ hình xương: Phát hiện sớm bệnh viêm khớp ngón tay hoặc chẩn đoán phân biệt với bệnh ung thư xương.

Cách chữa viêm khớp ngón tay

Hầu hết các trường hợp bị viêm khớp ngón tay đều được điều trị bằng thuốc Tây, thuốc Đông y kết hợp với vật lý trị liệu và các phương pháp hỗ trợ giảm đau khớp tại nhà. Trường hợp bị biến dạng khớp hoặc không đáp ứng được với các phương pháp điều trị bảo tồn thì phẫu thuật có thể được chỉ định.

1. Dùng thuốc điều trị viêm khớp ngón tay do bác sĩ kê đơn

Bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Paracetamol là loại thuốc được chỉ định phổ biến trong điều trị bệnh viêm khớp ngón tay. Loại thuốc này có tác dụng giảm đau nhanh nhưng không nên quá lạm dụng.
• Thuốc chống viêm không steroid(NSAID): Nhóm thuốc này được sử dụng nhằm mục đích kháng viêm, giảm sưng đau khớp ngón tay. Thường được sử dụng nhất là thuốc Ibuprofen, thuốc Diclofenac hay thuốc Meloxicam,…
• Thuốc kháng sinh: Dùng cho bệnh nhân được chẩn đoán mắc viêm khớp ngón tay do nhiễm khuẩn.
• Thuốc giảm axit uric: Bệnh nhân bị viêm khớp ngón tay dạng gout thường được kê đơn thuốc làm giảm axit uric trong máu.
• Cortisone: Loại thuốc này có tác dụng kháng viêm mạnh, thường được sử dụng theo đường uống hoặc tiêm trực tiếp vào khớp.
• Thuốc chống thoái hóa tác dụng chậm: Chondroitin hay Glucosamin…
• Thuốc chống thấp khớp hoặc thuốc ức chế miễn dịch: Các nhóm thuốc này được sử dụng để điều trị cho bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp.

2. Cách chữa viêm khớp ngón tay bằng vật lý trị liệu 

Một số phương pháp vật lý trị liệu có thể giúp hỗ trợ giảm sưng đau, thúc đẩy quá trình hồi phục tổn thương trong khớp. Bao gồm:

• Các bài tập vận động: Người bệnh sẽ được các chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn tập luyện các bài tập nhẹ nhàng để cải thiện tình trạng cứng khớp, giảm nguy cơ bị dính khớp hoặc teo cơ. Tuy nhiên, trong giai đoạn viêm cấp tính cần tránh vận động khớp ngón tay quá nhiều.
• Siêu âm trị liệu: Phương pháp này có thể giúp làm giảm tình trạng sưng viêm ở khớp ngón tay bị bệnh.
• Nhiệt trị liệu: Nhiệt lạnh được ứng dụng để giảm sưng đau khớp ngón tay trong các đợt viêm cấp. Khi tình trạng viêm đã thuyên giảm thì dùng nhiệt nóng để xoa dịu cơn đau và tăng cường máu đến nuôi dưỡng khớp.

Xem thêm:

• Thông tin cần biết viêm khớp phản ứng (hội chứng Reiter)

3. Các phương pháp hỗ trợ giảm đau khớp ngón tay tại nhà

Một số mẹo tự nhiên có thể được áp dụng để hỗ trợ giảm sưng đau khớp ngón tay tại nhà. Bao gồm:

• Chườm đá lạnh hoặc chườm túi nước nóng, muối rang… Trường hợp bị đau nhiều có thể áp dụng vài lần trong ngày
• Dùng băng nẹp cố định khớp ngón tay bị viêm, hạn chế tác động đến khớp mỗi khi vận động
• Mát xa bàn tay và các đốt ngón tay để kích thích lưu thông máu đến nuôi dưỡng khớp bị viêm.
• Xoa bóp bằng rượu gừng, rượu tỏi
• Sử dụng các bài thuốc nam chữa đau khớp ngón tay tại nhà từ các loại thảo dược như ngải cứu, lá lốt…
• Bổ sung các thực phẩm giàu canxi hay omega 3 vào chế độ ăn để hỗ trợ giảm viêm, giúp các khớp ngón tay chắc khỏe hơn.

4. Phẫu thuật trị viêm khớp ngón tay

Nếu không đáp ứng được với thuốc điều trị viêm khớp ngón tay hoặc các phương pháp điều trị bảo tồn khác người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật. Bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ các mô sụn và xương bị bệnh, hợp nhất ngón tay, khắc phục tình trạng dính khớp hoặc thay thế khớp nhân tạo.

5. Cách chữa viêm khớp ngón tay bằng Đông y 

Nếu không đáp ứng được với thuốc điều trị viêm khớp ngón tay hoặc các phương pháp điều trị bảo tồn khác người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật để ngăn chặn các biến chứng có thể xảy ra, giúp tổn thương viêm được chữa lành và khôi phục chức năng vận động của ngón tay. Trong ca phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ các mô sụn và xương bị bệnh, hợp nhất ngón tay, khắc phục tình trạng dính khớp hoặc thay thế khớp nhân tạo.

Phòng ngừa viêm khớp ngón tay

Khớp ngón tay rất dễ bị viêm. Vì vậy, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp dự phòng bệnh từ sớm để giảm thiểu nguy cơ mắc căn bệnh này. Dưới đây là một số phương pháp ngăn ngừa viêm khớp ngón tay hiệu quả:

• Tránh thực hiện các cử động ở khớp ngón tay trong thời gian dài. Lâu lâu, bạn nên nghỉ vài phút và mát xa cho tay để kích thích lưu thông máu và làm thư giãn cơ.
• Bổ sung đủ nước cho cơ thể. Nước sẽ giúp cho sụn khớp được bôi trơn và giảm thiểu tình trạng ma sát giữa các đầu xương khi cử động.
• Kiểm soát tốt trọng lượng cơ thể bằng cách tập thể dục thường xuyên và có chế độ ăn uống khoa học.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, C, E và canxi vào thực đơn. Chúng giúp các khớp ngón tay chắc khỏe hơn và cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể, ngăn chặn sự tiến triển của bệnh viêm khớp ngón tay.
• Điều trị sớm và triệt để các chấn thương ở khớp ngón tay nếu có
• Tránh bưng bê, khiêng vác vật nặng quá sức khiến cho khớp ngón tay bị tổn thương
• Từ bỏ hút thuốc lá và tránh xa những nơi có khói thuốc lá
• Hạn chế để thần kinh bị căng thẳng bởi stress có thể kích thích sản sinh các loại hormone và chất gây viêm cho khớp.

Viêm khớp ngón tay là tình trạng khá phổ biến nhưng không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể phát triển và kèm theo các biến chứng ảnh hưởng tiêu cực đến sinh hoạt của người bệnh. Vì vậy, không nên chủ quan và cần điều trị kịp thời khi có dấu hiệu nghi ngờ. 

Bạn có thể tham khảo thêm

• Người viêm khớp nên ăn gì, kiêng gì để cải thiện cơn đau?
• Hướng dẫn cách làm rượu tỏi chữa viêm khớp tại nhà đơn giản