16 loại thực phẩm dễ gây sảy thai – Mẹ cần cảnh giác!

Sảy thai thường xảy ra trong giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ. Nguyên nhân có thể là do gene, do tác động thuốc men, do va chạm… Ngoài ra, nguyên nhân thứ yếu đến từ một số loại thực phẩm dễ gây sảy thai và ngộ độc. 

Trong giai đoạn đầu thai kỳ, hơn 50% thai phụ bị sảy thai mà không xác định rõ nguyên nhân. Do 3 tháng đầu, phôi thai vẫn chưa hình thành ổn định trong tử cung nên mọi hành động của người mẹ đều cần phải thật cẩn thận.

Những nguyên nhân phổ biến là do thực phẩm và đồ uống, vấn đề nội tiết hoặc những bất thường tử cung. Vì thế việc đảm bảo thực đơn dinh dưỡng khoa học sẽ bảo vệ người mẹ và thai nhi tránh khỏi các nguy cơ xấu xảy ra trong thai kỳ. Các chuyên gia dinh dưỡng đã liệt kê những loại thực phẩm dễ gây sảy thai mà mẹ nên tránh, cụ thể là những nhóm sau đây.

1. Nhóm thịt, cá sống

Listeria Là nguyên nhân chính gây sảy thai từ các loại thực phẩm tươi sống. Vi khuẩn này có thể được truyền cho em bé chưa sinh qua nhau thai. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến thai chết lưu, sinh non và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Do đó, phụ nữ mang thai nên tránh sử dụng các thực phẩm dễ gây sảy thai như thịt cá sống và các loại thực phẩm chưa được vệ sinh lỹ lưỡng.

Thịt tái sống

Bà bầu cần tránh xa các loại thịt tái sống, bao gồm các loại thịt bò và gia cầm. Thịt sống là thực phẩm cần tránh khi mang thai vì nhóm thực phẩm này có thể chứa vi khuẩn Listeria, đây là loại vi khuẩn gây sảy thai rất phổ biến. Thông thường, khuẩn sẽ xâm nhập qua nhau thai gây ra tình trạng nhiễm trùng và nhiễm độc máu.

Thịt chưa được làm chín kỹ có thể tiềm ẩn các loại vi khuẩn như Coliform, Toxoplasma và khuẩn Salmonella… những khuẩn này có thể gây ngộ độc và khiến dạ dày bị co thắt, rối loạn tiêu hóa ngay lập tức. Điều này làm tăng nguy cơ đe dọa sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Do đó thai phụ cần lưu ý, khi chế biến thịt cần phải nấu chín kỹ cho đến khi thịt chín hoàn toàn mới được dùng. 

Các loại cá sống (Sushi, Sashimi,…)

Thói quen ăn Sashimi và các loại gỏi cá sống rất nguy hiểm đối với bà bầu. Đa phần những loại cá sống đều chứa các chất độc hại, đặc biệt là thủy ngân. Thủy ngân là kim loại cực độc hại gây ra nguy cơ gây tổn thương hệ thần kinh, đe dọa hoạt động hệ miễn dịch và thận. Ngoài ra các loại hải sản hun khói nếu không được xử lý kỹ có thể bị nhiễm khuẩn Listeria, chúng có thể tồn tại khá lâu trong các loại thịt chưa được chế biến kỹ.

Đa số các loại cá đánh bắt xa bờ đều có hàm lượng thủy ngân trong thịt cao, phổ biến là cá mập, cá thu, cá ngừ, cá kiếm…. Nếu cơ thể bà bầu hấp thu một lượng thủy ngân lớn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và não bộ của thai nhi trong 3 tháng đầu. Vì thế phụ nữ mang thai nên hạn chế tiêu thụ các loại cá này, hoặc nếu dùng chỉ nên ăn ở mức không quá 1 – 2 lần mỗi tháng.

Nhưng nhìn chung cá vẫn là thực phẩm rất tốt cho sức khỏe của bà bầu, đặc biệt là cá hồi. Thai phụ nên lưu ỹ chỉ nên ăn cá hồi được chế biến chín kỹ, không nên ăn ở dạng tái sống. Ngoài ra bà bầu cũng nên ưu tiên các loại cá béo có nhiều axit béo omega-3, đây là dưỡng chất rất quan trọng cho sự phát triển của thai nhi.

2. Gan động vật

Mặc dù gan động vật có chứa lượng sắt và nguồn đạm khá cao. Tuy nhiên nếu vì muốn bổ sung sắt mà bà bầu tiêu thụ lượng gan động vật thái quá sẽ gây ra tác dụng ngược lại. Gan động vật chứa nhiều vitamin A, nếu như vượt ngưỡng liều lượng sẽ thúc đẩy sự tích tụ dần dần của retinol gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của em bé. Trung bình thai phụ chỉ nên ăn các món chế biến từ gan heo 1 – 2 lần/ tháng sẽ không gây ảnh hưởng xấu và không gây sảy thai. 

3. Phô mai

Phô mai là một chế phẩm làm từ sữa động vật giàu chất béo, tuy nhiên thực phẩm này lại không tốt cho sức khỏe bà bầu. Các nghiên cứu đã chỉ ra một số rủi ro liên quan đến phô mai khi thai phụ sử dụng trong 3 tháng đầu thai kỳ. Trong đó, xác suất người mẹ bị nhiễm khuẩn listeria rất hiếm nhưng một số loại sữa tươi chưa qua tiệt trùng được sử dụng làm phô mai có thể chứa khuẩn này.

Do khả năng rủi ro khi nhiễm khuẩn listeria từ phô mai có thể dẫn đến sảy thai sớm, thai chết lưu hoặc bệnh nặng ở trẻ sơ sinh. Một số loại phô mai cứng không chứa nhiều nước được đánh giá an toàn cho bà bầu như phô mai cheddar, parmesan và stilton… Ngược lại các loại phô mai mềm phổ biến được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích nên tránh là phô mai feta, gorgonzola, và phô mai Roco pho… 

4. Hàu sống

Hàu sống là thực phẩm dễ gây sảy thai do đây là món ăn thường được dùng sống nên khả năng bà bầu bị nhiễm khuẩn hoàn toàn có thể xảy ra. Một số loại hải sản có vỏ khác như trai, sò, nghêu khi dùng sống cũng có thể nhiễm virus, vi khuẩn và ký sinh trùng. Nhiễm khuẩn và ký sinh trùng sẽ gây ngộ độc, thai phụ nôn tháo, trong 3 tháng đầu có thể xảy ra sảy thai. 

Những dấu hiệu nhiễm khuẩn ban đầu cho thấy tình trạng ngộ độc là mất nước, mệt mỏi, buồn nôn và nôn, thậm chí bà bầu có thể bị sốt cao. Mức độ nhiễm trùng nặng có thể sẽ ảnh hưởng đến thai nhi, đặc biệt là khi người mẹ nhiễm khuẩn Listeria từ thực phẩm sống. Vi khuẩn này có thể được tìm thấy trong đất và nước, nên không loại trừ khả năng chúng có thể tồn tại trong các loại hải sản có vỏ ở vùng nước nông.

Khi chế biến thịt, cá thì thai phụ nên nấu chín kỹ các loại thực phẩm này.  Nhằm để ngăn ngừa một số nhiễm khuẩn. Ngoài các loại thực phẩm thịt, cá kể trên, bà bầu cũng nên tránh ăn nhiều tảo hoăc thực vật hoang dã tự nhiên không được nấu chín kỹ. Chúng cũng dẫn đến nguy cơ ngộ độc cho mẹ và bé

5. Thức uống kích thích

Thức uống có chứa chất kích thích có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người mẹ và thai nhi. Trong giai đoạn trước, trong và sau khi thai kỳ kết thúc, người mẹ cần đảm bảo tránh xa các loại đồ uống sau:

Trà, cà phê

Trà và cà phê đều là những loại thức uống có chứa caffeine, nhóm thức uống này cũng chứa các chất chống oxy hoá rất cao. Lượng caffein cao cũng giúp tinh thần tỉnh táo hơn và chống lại sự buồn ngủ hiệu quả. Tuy nhiên nếu uống nhiều trà thai phụ dễ bị mất ngủ và dễ dẫn đến thiếu máu. Ngoài ra trong trà cũng có lượng caffeine nhất định, chúng có tác dụng lợi tiểu nhưng nếu bổ sung quá mức sẽ ảnh hưởng đến tim mạch của bạn.

Cà phê là loại thức uống có mức caffeine cao nhất. Trong 3 tháng đầu thai phụ nên kiêng caffeine đề phòng nguy cơ sảy thai sớm. Thói quen uống cà phê của nhiều người mẹ là nguyên nhân khiến cân nặng thai nhi tăng chậm, người mẹ sinh nở khó. Caffeine được tìm thấy tự nhiên trong rất nhiều thực phẩm. Ngoài ra caffeine còn có mặt trong sôcôla, nước uống tăng lực và  một vài loại thuốc an thần.

Mức caffein mà mẹ dùng trong ngày trung bình từ 100 – 300mg theo lời khuyên chuyên gia. Trong đó hàm lượng caffeine có trong một số thực phẩm và đồ uống được quy định là:

•  Một tách cà phê hòa tan: 60-80mg
•  Một tách cà phê lọc: 60-120mg
•  Một chén trà: 10-50mg
•  250ml nước tăng lực có thể uống: 80mg
•  Một thanh chocolate sữa 100g : khoảng 20mg.

Thức uống có ga

Các loại thức uống đóng chai, nước có ga đều không mang đến nhiều lợi ích cho thai kỳ của mẹ. Ngược lại chúng còn là nguyên nhân gây ra chứng tiểu đường thai kỳ. Nếu người mẹ thường xuyên uống nước có ga, tim mạch và đường huyết không duy trì được hoạt động ổn định. Các loại nước này có thành phần đường hóa học lớn, đây là chất cản trở các hoạt động dẫn truyền hệ thần kinh ở thai nhi.

Một số nghiên cứu cho thấy vi khuẩn E.coli có thể được tìm thấy trong nước ép trái cây đóng hộp. Do đó bà bầu nên hạn chế uống những loại thực phẩm này để phòng tránh nguy cơ sảy thai. Để đảm bảo sức khỏe, trong thai kỳ thai phụ cần đảm bảo uống nước trái cây ép tại nhà thay vì sử dụng các loại nước ép đóng chai kể trên.

Bia, rượu

Có nhiều hậu quả tai hại khi bà bầu sử dụng rượu bia trong quá trình mang thai, trong đó đây là nguyên nhân lớn dẫn đến sảy thai. Các bác sĩ nhận thấy những phụ nữ có thai nghiện từng có tiền sử nghiện rượu mức trung bình đến nặng thì tỷ lệ sảy thai sớm tự nhiên trong ba tháng thứ hai của thai kỳ tăng lên gấp 2-4 lần.

Ngoài ra uống bia rượu khi mang thai trong 3 tháng đầu và 3 tháng giữa cũng có khả năng gây khuyết tật cho thai nhi như sinh ra con dị dạng, chậm phát triển trí tuệ… Thực tế còn có hội chứng thai nhi ngộ độc rượu (Alcohol Fetal Syndrome) khi người mẹ uống bia rượu nhiều, với những biểu hiện chậm lớn, não bộ kém phát triển…

6. Các loại trứng sống

Trứng là một thực phẩm rất tốt cho bà bầu, tuy nhiên nếu mẹ bầu có thói quen ăn trứng sống, trứng tái, hoặc trứng lòng đào thì nên từ bỏ thói quen này. Ăn trứng sống có thể bị nhiễm Salmonella với những dấu hiệu như sốt, buồn nôn, nôn, co thắt dạ dày và tiêu chảy. Tình trạng nhiễm khuẩn này có thể tác động đến thai nhi do vi khuẩn xâm nhập qua nhau thai. Ở một số trường hợp, tình trạng nhiễm trùng có thể gây ra nguy cơ co thắt tử cung, dẫn đến sảy thai, sinh non hoặc thai chết lưu.

7. Thực phẩm đóng hộp

Các loại thực phẩm đóng hộp thường có chất bảo quản và một số chất hóa học khác để giữ sản phẩm có mùi vị lâu dài. Đây là những chất gây độc hại đến thai, đặc biệt là não bộ và tim mạch của bé. Ngoài ra các chất bảo quản, muối và một số hóa chất có trong thực phẩm đóng hộp có thể gây tăng huyết áp cho người mẹ. Đồng thời nó có thể gây giữ nước, gây phù nề, làm tăng nguy cơ tai biến tiền sản giật trong 3 tháng cuối.

8. Rau ngót

Rau ngót có thành phần dinh dưỡng đa dạng, thường được dùng để nấu canh vì tính bổ dưỡng và mát của nó. Mặc dù vậy, rau ngót lại chứa thành phần chất papaverin, đây là nguyên nhân gây giãn cơ trơn tử cung và khiến phôi thai dễ bị bong ra khỏi vị trí cố định. Do đó trong giai đoạn 3 tháng đầu thai phụ không nên ăn rau ngót.  Bắt đầu từ 3 tháng giữa, khi thai nhi đã bắt đầu ổn định thì mẹ mới nên dùng thực phẩm này để bổ sung dinh dưỡng thiết yếu.

9. Khổ qua ( Mướp đắng )

Trong khổ qua có chứa thành phần vitamin B,C, acid folic và nhiều dưỡng chất khác nên khổ qua được đánh giá là loại thực phẩm tốt cho sức khỏe. Thực tế khổ qua là thực phẩm rất tốt cho tim mạch, giúp ổn định đường huyết và góp phần phòng ngừa cao huyết áp. Tuy nhiên, trong thai kỳ mẹ bầu nên cẩn trọng với thực phẩm này. Vì nếu như ăn quá nhiều mướp đắng sẽ gây kích thích co bóp dạ dày và tử cung và gây ra sảy thai.

Mướp đắng còn chứa chất Vicine gây dị ứng cho người nhạy cảm. Vì thế nên thai phụ không nên ăn nhiều mướp đắng tươi sống, hoặc chế biến theo cách hầm thật chín và mềm để loại bỏ đi những chất độc hại khỏi món ăn.

10. Rau mầm sống

Mặc dù rau mầm sống là món ăn ưa chuộng của một số người mẹ trong thai kỳ vì tính dễ ăn, giá trị chất xơ cao.  Nhưng những mầm sống như cỏ ba lá, cỏ linh lăng, củ cải và giá đỗ, chúng có thể chứa khuẩn Salmonella. Nhiễm khuẩn này khiến người mẹ có hơn 50% nguy cơ sảy thai. Do đó nếu như mẹ muốn ăn rau mầm thì cần nấu chín để đảm bảo an toàn khi mang thai.

11. Cây chùm ngây 

Chùm ngây là một loại rau xanh rất tốt cho sức khỏe, nhưng bà bầu nên tránh xa thực phẩm này trong bữa ăn. Đây là loại rau có thể gây sảy thai trong giai đoạn đầu mang thai. Trong chùm ngây có chứa alpha-sitosterol, với cấu trúc giống như estrogen gây tác dụng ngừa thai. Chúng có thể làm cho cơ tử cung mềm và dẫn đến sảy thai, nhất là khi phôi thai chưa bám vào thành tử cung chắc chắn. 

12. Đu đủ xanh

Đu đủ là loại trái cây giàu vitamin A, C cùng nhiều khoáng chất khác, tuy nhiên điều này chỉ đúng khi bạn dùng đu đủ chín. Ngược lại đu đủ xanh là một loại thực phẩm nguy hiểm cho bà bầu, đặc biệt là khi bạn dùng trong chế biến các món gỏi.

Trong đu đủ xanh có chứa các thành phần hoạt động như thuốc nhuận tràng dễ gây chuyển dạ sớm. Nếu ăn phải hạt đu đủ, lượng enzyme trong chúng có thể gây co bóp tử cung, dẫn đến sảy thai. Vì thế bà bầu chỉ nên dùng đu đủ chín như món tráng miệng, trái cây hoặc dùng như sinh tố uống. Tuyệt đối không ăn đu đủ xanh hoặc đu đủ chưa chín tới trong món gỏi, nộm,….

13. Khoai tây mọc mầm

Một trong những thực phẩm dễ gây sảy thai nhất là khoai tây mọc mầm. Thực phẩm này không chỉ gây hại cho thai phụ mà chúng được khuyến cáo đối với tất cả mọi đối tượng. Trong khoai tây mọc mầm có chứa thành phần solanine – một chất gây trở sự phát triển của thai nhi và làm tăng nguy cơ sảy thai. Trong những tháng cuối, việc dùng phải khoai tây mọc mầm có thể dẫn đến ngộ độc, nghiêm trọng hơn là nguy cơ sinh non.

14. Rau sam

Rau sam là loại rau xanh dược dùng chế biến thành nhiều món ăn ngon miệng. Mặc dù vậy rau sam lại được xếp vào nhóm thực phẩm dễ gây sảy thai nhất trong các loại rau xanh đối với bà bầu. Nếu dùng nhiều rau sam sẽ kích thích tử cung co thắt mạnh, có thể dẫn đến sảy thai. Vì thế bà bầu có thể thay thế rau sam bằng các món rau xanh khác để phòng tránh các nguy cơ xấu xảy ra.

15. Dứa 

Ăn nhiều dứa sẽ làm tăng nguy cơ gây sải thai, nhất là trong 3 tháng đầu. Trong dứa chứa nhiều bromelain, đây là dưỡng chất có tác dụng chính là làm mềm cổ tử cung và tạo các cơn co thắt chuyển dạ, từ đó dẫn đến sảy thai. Nếu như sử dụng với số lượng lớn dứa trong bữa ăn, tử cung có thể bị kích thích co thắt và chảy máu. 

Tuy nhiên dứa vẫn là nguồn cung cấp vitamin C và nhiều dưỡng chất đa dạng khác nên bà bầu không nên kiêng tuyệt đối. Trung bình chỉ khoảng 2 – 3 miếng dứa mỗi ngày cũng đã cung cấp đủ lượng vitamin cho cơ thể. Thai phụ không nên ăn dứa chua mà nên chọn những trái chín ngọt, mềm vì dứa chín thường có hàm lượng bromelain thấp hơn dứa sống.

16. Thảo dược 

Những loại thảo dược như cam thảo, ngải cứu, nghệ,… đều nằm trong nhóm thực phẩm dễ gây sảy thai mà bà bầu không nên dùng thường xuyên. Hầu hết các chuyên gia khuyên không nên dùng thảo dược trong khi mang thai. Trong chúng có chứa thành phần steroid – một chất chống viêm tự nhiên nhưng lại ảnh hưởng không tốt đến bé. Chẳng hạn như cam thảo là nguyên nhân gây ra các cơn do thắt tử cung, ảnh hưởng đến não của bé và làm tăng nguy cơ sảy thai trong 3 tháng đầu. Nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thảo mộc nào.

Hi vọng với những thông tin chia sẻ về các loại thực phẩm dễ gây sảy thai trên đây, mẹ bầu sẽ chủ động xây dựng được chế độ ăn uống khoa học hỗ trợ thai nhi phát triển khỏe mạnh. Một số loại thực phẩm mẹ bầu vẫn có thể dùng nhưng ở mức hạn chế, tốt nhất hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu mẹ thấy khó khăn. Trên hết việc bổ sung đầy đủ những dưỡng chất quan trọng sẽ giúp mẹ có thai kỳ thuận lợi, em bé tăng cân tốt.

 Bài viết liên quan: Các loại rau tốt cho bà bầu và bé lại ngon, dễ ăn