Răng Cấm Bị Sâu Xử Lý Thế Nào? Cách Điều Trị Tận Gốc
Răng cấm bị sâu là một trong những vấn đề nha khoa thường gặp. Bởi răng cấm (răng số 6, 7) có mặt nhai lớn, nhiều rãnh và nằm ở vị trí khuất, khó vệ sinh nên rất dễ bị sâu. Do giữ chức năng chính trong hoạt động nhai, nghiền thức ăn nên sâu răng cấm được ưu tiên điều trị bảo tồn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định bắt buộc phải nhổ bỏ răng.
Biểu hiện nhận biết răng cấm bị sâu
Răng cấm hay răng hàm số 6 và số 7 mọc từ 6 – 11 tuổi. Răng có diện tích mặt nhai rộng hơn so với răng số 1 – 5 nên thường có nguy cơ sâu răng cũng như dễ bị tổn thương hơn so với những răng ở vị trí khác.
Bạn có thể nhận biết răng cấm bị sâu thông qua các biểu hiện sau:
- Trên bề mặt răng xuất hiện những lỗ hổng hoặc chấm màu đen/ nâu
- Trường hợp sâu răng ở mức độ nặng có thể xuất hiện những lỗ hổng lớn, lồi mô lợi
- Ê buốt, đau nhức trong quá trình ăn uống
- Mô nướu quanh răng có biểu hiện phù nề, dễ chảy máu và đau nhức, nhất là sau khi chải răng, dùng những thực phẩm dai, cứng
- Cơ hàm dễ bị căng cứng, từ đó gây khó khăn khi há miệng
- Sâu răng cấm kéo dài có thể khiến hơi thở có mùi hôi khó chịu
Trong giai đoạn đầu, sâu răng cấm gần như không gây đau nhức, ê buốt mà chỉ xuất hiện những đốm màu nâu, đen ở mặt răng và kẽ răng. Tuy nhiên, nếu không được xử lý sớm, vi khuẩn gây sâu răng sẽ tấn công vào ngà và tủy răng, làm phá hủy tổ chức bao xung quanh chân răng.
Nguyên nhân gây sâu răng cấm
Sâu răng là một trong những bệnh lý nha khoa thường gặp ở nhiều đối tượng và độ tuổi khác nhau. Số liệu thống kê nhận thấy, tình trạng này thường ảnh hưởng đến răng số 8 (răng khôn), răng cửa và răng cấm. Những răng khác cũng có thể bị sâu nhưng thường nguy cơ thấp hơn.
Sâu răng cấm có thể xảy ra do các nguyên nhân và các yếu tố thuận lợi sau:
- Hình dáng và cấu trúc răng: Theo cấu tạo, răng cấm có hình dáng khác với răng số 1 – 5 với nhiều rãnh, mặt nhai rộng và chiều dài răng ngắn. Hình dáng này giúp tăng áp lực lên thức ăn khi nhai và nghiền. Tuy nhiên, do mặt nhai rộng nên thức ăn thừa có thể ứ đọng trong các rãnh, nếu không được làm sạch hoàn toàn sẽ hình thành vôi răng và gây sâu răng. Bên cạnh đó, răng cấm nằm sâu hơn so với răng nanh, răng cửa nên thường gặp khó khăn trong việc vệ sinh, dễ bị sót thức ăn thừa.
- Vệ sinh răng miệng kém: Sâu răng nói riêng và những vấn đề nha khoa nói chung có mối liên hệ với thói quen vệ sinh răng miệng kém. Việc vệ sinh răng miệng không đúng cách, lười chải răng sẽ khiến mảng bám tích tụ lâu ngày bị khoáng hóa thành vôi răng. Hại khuẩn trú ngụ trong cao răng phát triển quá mức sẽ phá hủy men răng, từ đó làm mất các mô cứng của răng (sâu răng).
- Chế độ ăn uống: Thường xuyên dùng các thực phẩm, thức uống chứa nhiều đường là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh sâu răng. Nguyên do là những thực phẩm, thức uống này sẽ tăng hình thành mảng bám, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây hại phát triển mạnh. Bên cạnh đó, dùng các món ăn chứa nhiều gia vị, axit, hương liệu, chất bảo quản,… sẽ khiến môi trường trong khoang miệng thay đổi, men răng suy yếu.
- Ảnh hưởng của trào ngược dạ dày: Trào ngược dạ dày đặc trưng bởi tình trạng trào ngược dạ dày lên thực quản. Tình trạng này kéo dài có thể khiến môi trường sinh lý trong khoang miệng mất tính ổn định, hại khuẩn phát triển mạnh và gây ra quá trình hủy khoáng và gây sâu răng. Thực tế nhận thấy, người bị trào ngược dạ dày thường có nguy cơ gặp phải các vấn đề răng miệng cao hơn so với người bình thường.
- Khô miệng và giảm nước bọt: Ngoài chức năng làm mềm thức ăn, giữ ẩm cho khoang miệng, nước bọt còn đóng vai trò cung cấp các dưỡng chất cho răng, đồng thời ức chế sự phát triển quá mức của hại khuẩn. Vì vậy, tình trạng khô miệng, giảm tiết nước bọt (uống ít nước, dùng thuốc,…) có thể là nguyên nhân gây sâu răng số 8 và sâu răng cấm.
- Một số nguyên nhân khác: Ngoài các nguyên nhân trên, sâu răng cấm còn có thể xảy ra do các nguyên nhân, yếu tố khác như thói quen hút thuốc lá, thiếu hụt canxi, fluoride, đái tháo đường,…
Bị sâu răng cấm có ảnh hưởng gì không?
Như đã đề cập, răng số 6 và số 7 có chức năng chính là nhai và nghiền nát thức ăn. Tình trạng sâu ở những vị trí này ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động ăn uống. Bên cạnh đó, khi sâu răng tiến triển, ngà và tủy răng đều có thể bị phá hủy. Bệnh nếu không được kiểm soát, vi khuẩn có thể gây sức mẻ răng, tổn thương nướu và những răng lân cận.
Không giống với răng số 1 – 5, răng cấm chỉ mọc 1 lần duy nhất. Vì vậy, nếu răng bị tổn thương nặng, bắt buộc phải nhổ bỏ răng và trồng răng mới. Do phải chịu áp lực lớn từ hoạt động ăn uống nên sâu răng cấm thường tiến triển nhanh hơn so với những răng sâu ở vị trí khác. Do đó, ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường này, bạn cần đến gặp bác sĩ Nha khoa để được kiểm tra và tư vấn hướng điều trị phù hợp.
Cách xử lý răng cấm bị sâu
Theo cấu tạo, răng có 3 bộ phận chính là tủy răng, ngà răng và men răng ở ngoài cùng. Bệnh sâu răng được chia thành các cấp độ tùy theo giai đoạn xâm lấn ở từng bộ phận. Trong đó, sâu men là tình trạng sâu răng ở mức độ nhẹ, sâu ngà là mức độ trung bình và sâu răng ăn vào tủy (viêm tủy) là mức độ nặng nhất.
Căn cứ vào mức độ sâu răng, các biểu hiện đi kèm, nha sĩ sẽ cân nhắc điều trị bảo (hàn trám bít) hoặc nhổ bỏ răng để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
1. Điều trị sâu răng cấm ở mức độ nhẹ
Sâu răng nhẹ đề cập đến tình trạng vi khuẩn chỉ mới phá hủy 1 lớp nhỏ của men răng. Tình trạng này được thể hiện thông qua những đốm đen hoặc nâu ở mặt kẽ răng và mặt răng. Trường hợp bị sâu răng nhẹ thường không gây ê buốt, đau nhức nên nhiều người chủ quan, bỏ qua khiến bệnh lý chuyển biến sang giai đoạn nặng hơn.
Đối với trường hợp bị sâu răng cấm ở mức độ nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị bảo tồn sau:
- Sử dụng nước súc miệng có chứa fluoride: Fluoride là một trong những khoáng chất thiết yếu có chức năng tái khoáng men răng, phục hồi những lỗ sâu li ti, đồng thời bảo vệ răng khỏi những tác nhân gây hại. Trường hợp bị sâu răng ở mức độ nhẹ, bác sĩ Nha khoa có thể chỉ định sử dụng nước súc miệng có chứa fluoride từ 1 – 2 lần/ ngày để cải thiện.
- Trám răng thẩm mỹ: Đối với những ổ sâu mới chớm, bác sĩ có thể dùng những dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ, sau đó trám răng thẩm mỹ bằng vật liệu nhựa composite. Do tổn thương răng chưa tiến triển nặng nên quy trình trám răng diễn ra tương đối nhanh chóng.
Bên cạnh các biện pháp trên, người bệnh cần kết hợp vệ sinh răng miệng đúng cách, bổ sung nhiều nước và hạn chế tiêu thụ các thức ăn, nước uống chứa nhiều đường,… để ngăn ngừa sâu răng tiến triển nặng.
2. Xử lý răng cấm bị sâu ở mức độ vừa
Khi các vi khuẩn gây hại xâm nhập vào ngà răng, việc điều trị sâu răng cấm có thể bao gồm các phương pháp sau:
- Trám bít lỗ sâu: Tình trạng sâu răng ở mức độ vừa thường gây ra những lỗ hổng lớn ở kẽ răng hoặc bề mặt răng. Do đó, bác sĩ sẽ loại bỏ vi khuẩn gây hại, sát trùng, trám bít bằng vật liệu nhân tạo. Đối với lỗ hổng có kích thước không quá lớn, bác sĩ thường ưu tiên trám bít bằng nhựa composite nhằm đảm bảo tính thẩm mỹ. Tuy nhiên nếu lỗ hổng quá lớn, bác sĩ sẽ sử dụng chất liệu amalgan, xi măng, vàng, bạc nhằm giảm thiểu chi phí (trừ vàng bạc), tăng độ bền và chịu lực.
- Inlay-Onlay: Trường hợp răng bị sứt mẻ nhiều, người bệnh có thể can thiệp Inlay-Onlay nhằm phục hồi hình dáng răng. Kỹ thuật này được tiến hành bằng cách chế tác miếng trám bằng sứ tương thích với hình dáng răng bị tổn thương. Kế đến, gắn miếng sứ vào răng thật bằng keo dán chuyên dụng.
- Sử dụng thuốc điều trị: Khi hại khuẩn tấn công vào ngà răng sẽ gây ra tình trạng ê buốt, đau nhức, khó chịu – ngay khi không ăn uống. Cùng với các thủ thuật nha khoa, bác sĩ có thể hướng dẫn người bệnh một số loại thuốc giảm đau, chống viêm, kháng sinh (nếu viêm nhiễm mô lợi).
- Bọc răng sứ: Đây là giải pháp giúp phục hình dáng răng trong trường hợp răng sứ bị sứt mẻ nhiều, kỹ thuật Inlay-Onlay không đáp ứng. Kỹ thuật này được thực hiện bằng cách chế tác mão răng sứ tương ứng với cấu trúc răng, kế đến mài nhỏ chân răng rồi chụp mão sứ lên răng thật. Phương pháp này không chỉ giúp phục hồi hình dáng, chức năng sinh lý của răng, bọc răng sứ thẩm mỹ còn giúp bảo vệ tủy răng trước sự tấn công của vi khuẩn gây hại.
3. Điều trị răng cấm bị sâu nặng
Sâu răng cấm nếu không được kiểm soát sớm sẽ tiến triển nặng. Lúc này, vi khuẩn đã xâm nhập vào tủy răng và gây hư hại, viêm tủy. Tùy vào mức độ tổn thương, hư hại răng và tủy răng, bác sĩ Nha khoa có thể chỉ định điều trị bảo tồn hoặc nhổ bỏ răng.
Dưới đây là một số phương pháp thường được chỉ định trong điều trị sâu răng nặng:
- Điều trị tủy (điều trị nội nha): Khi vi khuẩn đã tấn công vào tủy răng và làm chết tủy, lúc này bác sĩ sẽ chỉ định điều trị tủy. Phương pháp này được tiến hành bằng cách rút sạch tủy bị viêm nhiễm, sau đó vô trùng khoang tủy và tiến hành trám bít bằng vật liệu nhân tạo. Bên cạnh đó, bác sĩ còn chỉ định dùng kèm với kháng sinh nhằm ngăn ngừa viêm nhiễm.
- Nhổ bỏ răng: Như đã đề cập, răng cấm đóng vai trò quan trọng trong việc nhai và nghiền thức ăn. Vì vậy, tình trạng sâu răng số 6 và số 7 luôn được ưu tiên điều trị bảo tồn. Tuy nhiên, nếu trường hợp răng bị hư hại hoàn toàn, chỉ còn chân răng, bác sĩ có thể yêu cầu nhổ bỏ răng để ngăn ngừa các biến chứng phát sinh.
- Trồng răng Implant: Chức năng của răng cấm không thể thay thế. Vì vậy, sau khi nhổ bỏ răng, bạn cần can thiệp trồng răng Implant trong thời gian sớm nhất để đảm bảo chức năng sinh lý của răng cũng như tính thẩm mỹ. Răng Implant có hình dáng tương tự như răng thật, có độ bền cao, an toàn đối với sức khỏe. Tuy nhiên, chi phí thực hiện dịch vụ này tương đối cao.
Các biện pháp phòng ngừa sâu răng cấm
Ở người trưởng thành có tổng cộng 32 chiếc răng, trong đó có 8 răng cấm (răng 6, răng 7). Trừ răng 8 (răng khôn), tăng ở mỗi vị trí đều có chức năng riêng. Do đó, bạn cần chủ động trong việc áp dụng các biện pháp chăm sóc sức khỏe răng miệng để đảm bảo chức năng sinh lý cũng như tính thẩm mỹ của răng.
Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng ngừa sâu răng cấm:
- Chải răng đều đặn 2 – 3 lần mỗi ngày để làm sạch thức ăn thừa, mảng bám. Nên chải răng nhẹ nhàng, chú ý chải kỹ ở các răng cấm và răng khôn vì tại những vị trí khuẩn thường khó làm sạch hoàn toàn.
- Trường hợp sâu răng tái phát nhiều lần, bạn nên cân nhắc dùng máy tăm nước, chỉ nha khoa cùng với nước súc miệng sát khuẩn từ 1 – 2 lần/ ngày.
- Hạn chế các thực phẩm, thức uống làm tăng nguy cơ sâu răng như bánh ngọt, nước ngọt chứa gas, bia rượu, thức ăn khô, cứng và dai. Thay vào đó, cần tăng cường bổ sung các loại rau xanh, trái cây, sữa chua và nước lọc để làm sạch các mảng bám trên răng, đồng thời cân bằng môi trường sinh lý trong khoang miệng.
- Lấy cao răng định kỳ 6 tháng/ lần là một trong những biện pháp ngăn ngừa sâu răng và sâu răng cấm hiệu quả. Không giống với những vấn đề nha khoa thông thường, sâu răng tiến triển chậm, thông thường hại khuẩn mất nhiều tháng để phá hủy men răng. Việc thăm khám sức khỏe răng miệng và lấy vôi răng định kỳ có thể giúp phát hiện và điều trị sớm ngay khi sâu răng mới khởi phát.
- Kiểm soát trào ngược dạ dày và những bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ sâu răng. Bên cạnh đó, cần bổ sung nhiều nước nếu dùng thuốc kháng histamin H1 (có thể gây hôi miệng).
- Chủ động thay đổi những thói quen xấu gây ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng như dùng răng cắn, xé những vật cứng, nhọn, uống nước đá, hút thuốc lá, nhai đá,…
Sâu răng cấm là tình trạng tương đối phổ biến ở người trưởng thành và trẻ nhỏ. Vị trí răng này đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động nhai, nghiền thức ăn. Vì vậy, khi phát hiện răng bị đau nhức, ê buốt, xuất hiện lỗ hổng, bạn cần tiến hành thăm khám và điều trị sớm để tránh phát sinh các biến chứng nguy hiểm.
Có thể bạn quan tâm:
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!