Mào tinh hoàn là gì, nằm ở đâu? Cấu tạo và chức năng

Mào tinh hoàn là một bộ phận của hệ thống sinh dục nam, đóng vai trò quan trọng trong thực hiện chức năng sinh sản. Tuy nhiên cơ quan này có thể bị viêm nhiễm, làm tăng nguy cơ vô sinh.

Mào tinh hoàn là gì? Vị trí và cấu tạo

Mào tinh hoàn là một khối ống mỏng được cuộn chặt, mang tinh trùng di chuyển từ tinh hoàn đến ống dẫn tinh trong hệ thống sinh sản nam. Nó có hình lưỡi liềm gồm các ống mỏng nằm bên trong bìu và ngay phía sau tinh hoàn.

Trên thực tế, toàn bộ khối của mào tinh hoàn là một ống đơn dài từ 5 – 6m. Khi cuộc chặt, toàn bộ khối chỉ dài khoảng 4cm. Cấu tạo của nó được chia làm 3 bộ phận chính, bao gồm:

• Đầu mào tinh: Nằm ở gần đỉnh tinh hoàn là khu vực rộng nhất, nhận tinh trùng từ các ống dẫn tinh của tinh hoàn. 
• Thân mào tinh: Có đường kính hẹp hơn một chút so với phần và đi xuống dọc theo mép sau của tinh hoàn.
• Đuôi mào tinh: Đây là đoạn cuối cùng và được nối trực tiếp với các ống dẫn tinh.

Một tấm mô mỏng được gọi là tunica vagis giúp tách lớp mào tinh hoàn ra khỏi tinh hoàn. Các bức tường của mào tinh hoàn thì sẽ được lót trong biểu mô trụ pseudostratified.

Tìm hiểu về chức năng của mào tinh hoàn

Chức năng chính của mào tình hoàn là lưu trữ và hoàn thiện tinh trùng được chuyển từ tinh hoàn tới. Quy trình này được mô tả một cách cụ thể như sau:

• Đầu tiên, tinh trùng sẽ được chuyển từ tinh hoàn vào mào tinh. Lúc này, tinh trùng còn rất loãng do đi kèm với một lượng lớn chất lỏng.
• Khi đã được chuyển đến mào tinh, các cơ trơn tại cơ quan này sẽ đẩy tinh trùng đi dọc theo các ống dẫn với sóng nhu chậm. 
• Tinh trùng sẽ từ từ được đi qua toàn bộ chiều dài của mào tinh trong khoảng thời gian 2 tuần.
• Trong vòng 2 tuần này, tinh trùng sẽ được cung cấp các chất dinh dưỡng tiết ra từ niêm mạc mào tinh và đồng thời được ủ cho đến khi trưởng thành.
• Các tinh trùng bị khiếm khuyết và chết, cùng với hầu hết chất lỏng được cơ thể hấp thu lại nhằm làm cô đặc cũng như nâng cao chất lượng tinh trùng.

Thông thường, tinh trùng sẽ được lưu trữ ở trong mào tinh trong vòng 1 tháng. Sau khoảng thời gian này, nếu không được sử dụng thì nó sẽ hết hạn. Lúc này, niêm mạc mào tinh sẽ hấp thu lại và nhận vào các tinh trùng mới hơn để thay thế.

Các vấn đề bệnh lý liên quan đến mào tinh hoàn

Bệnh lý thường gặp nhất ở cơ quan này chính là viêm mào tinh hoàn. Đặc trưng của bệnh lý này chính là tình trạng sưng viêm xảy ra khu trú ngay tại mào tinh hoàn. Có thể chia bệnh này thành  2 dạng là cấp tính hay mãn tính, dựa vào thời gian tồn tại cũng như mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.

Bệnh có thể sẽ khởi phát do một số nguyên nhân chính sau đây:

• Nhiễm trùng ngược dòng từ phía đường niệu hay qua đường tình dục
• Các chấn thương ngay tại mào tinh
• Dùng thuốc điều trị các bệnh tim mạch trong thời gian dài
• Nước tiểu chảy ngược vào bên trong mào tinh

Cần chú ý đến một số triệu chứng dưới đây của bệnh để kịp thời thăm khám. Điển hình nhất là:

• Sưng đỏ hay có cảm giác ấm nóng ở vùng bìu
• Thường bị đau ở 1 bên tinh hoàn, cơn đau có thể tăng khi đi tiểu
• Đau đớn khi giao hợp hoặc xuất tinh.
• Ớn lạnh, đôi khi sốt khoảng 39 – 40°C
• Đau khi đi tiểu và có dấu hiệu tiểu nhiều hơn bình thường
• Sưng hạch bạch huyết ở ngay vùng bẹn
• Khó chịu ở vùng xương chậu hay bụng dưới
• Tinh dịch đôi khi có kèm theo máu
• Dịch mủ chảy ra từ dương vật

Mào tinh hoàn là nơi dự trữ và nuôi lớn tinh trùng. Vì vậy bất kỳ vấn đề nào xảy ra ở cơ quan này cũng ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng sinh sản. Lưu ý thăm khám ngay khi có triệu chứng bất thường, từ đó can thiệp kịp thời và đúng đắn.

Tìm hiểu thêm

• Viêm mào tinh hoàn kiêng gì trong sinh hoạt, ăn uống?
• Nang mào tinh hoàn là gì, có sao không? Cách chữa hiệu quả