Mang thai ngoài tử cung là gì? Dấu hiệu nhận biết?

Mang thai ngoài tử cung là một tình trạng sản khoa đặc biệt nguy hiểm. Tình trạng này có thể đe dọa tính mạng và khả năng sinh sản của thai phụ nếu không được xử lý kịp thời. Cần tìm hiểu các thông tin về thai ngoài tử cung để chủ động trong việc phát hiện và điều trị.

Mang thai ngoài tử cung là gì?

Quá trình mang thai sẽ bắt đầu khi trứng được thụ tinh thành công. Bình thường, trứng đã thụ tinh sẽ bám vào niêm mạc trong khoang chính của tử cung. Tuy nhiên với các trường hợp thai ngoài tử cung, trứng đã thụ tinh làm tổ và phát triển bên ngoài khoang chính của tử cung.

Mang thai ngoài tử cung phổ biến nhất là ở ống dẫn trứng, trường hợp này chiếm tới khoảng hơn 90%. Ngoài ra, tình trạng thai ngoài tử cung còn có thể xảy ra ở một số khu vực khác của cơ thể. Ví dụ như buồng trứng, cổ tử cung, khoang bụng, vòi tử cung…

Theo nhận định từ các chuyên gia, mang thai ngoài tử cung nếu không được điều trị có thể là một trường hợp cấp cứu y tế. Điều trị kịp thời sẽ giúp làm giảm nguy cơ biến chứng. Đồng thời tăng cơ hội mang thai khỏe mạnh và giảm các rủi ro cho sức khỏe trong tương lai.

Nguyên nhân gây mang thai ngoài tử cung

Như đã đề cập, trong các trường hợp thai ngoài tử cung thì trường hợp thai làm tổ và phát triển trong ống dẫn trứng là phổ biến nhất. Nguyên nhân được xác định là do ống dẫn trứng bị tổn thương do viêm nhiễm hay bị lệch. Bên cạnh đó, mất cân bằng nội tiết tố hay sự phát triển bất thường của trứng đã thụ tinh cũng có thể liên quan.

Ngoài ra, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung ở nhiều nữ giới. Các yếu tố này nao gồm:

• Từng có tiền sử thai ngoài tử cung: Nữ giới từng bị chửa ngoài tử cung trước đây sẽ có nhiều khả năng gặp phải tình trạng này trong tương lai.
• Viêm hoặc nhiễm trùng: Các bệnh nhiễm trùng lây nhiễm qua đường tình dục như lậu, chlamydia có thể gây viêm ống dẫn trứng và các cơ quan lân cận. Từ đó làm tăng nguy cơ chửa ngoài tử cung.
• Các phương pháp điều trị vô sinh – hiếm muộn: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, phụ nữ thụ tinh trong ống nghiệm hay áp dụng các phương pháp điều trị tương tự sẽ có nhiều khả năng bị mang thai ngoài tử cung hơn. Hơn nữa, tình trạng vô sinh cũng có thể làm tăng nguy cơ.
• Giải phẫu ống dẫn trứng: Thực tế, phẫu thuật để sửa chữa các tổn thương ở ống dẫn trứng có khả năng làm tăng nguy cơ thai ngoài tử cung.
• Phương pháp ngừa thai: Một số phương pháp ngừa thai như vòng tránh thai tại chỗ hay thắt ống dẫn trứng có thể vẫn tiềm ẩn nguy cơ bị mang thai ngoài tử cung.
• Hút thuốc lá: Các chuyên gia cho biết, nữ giới thường xuyên hút thuốc lá hay hít phải khói thuốc lá thụ động có nhiều nguy cơ bị chửa ngoài tử cung hơn.

Các dấu hiệu nhận biết thai ngoài tử cung

Nữ giới mang thai ngoài tử cung cũng thường có những biểu hiện như mang thai bình thường. Cụ thể như trễ kinh, đau âm ỉ bụng dưới, ngực căng tức, buồn nôn, đi tiểu thường xuyên… Tuy nhiên, một vài dấu hiệu sẽ có những cảnh báo bất thường kèm theo cần chú ý.

Các dấu hiệu nhận biết thai ngoài tử cung có thể bao gồm:

– Chậm kinh:

Chậm kinh là dấu hiệu cảnh báo thai kỳ mà phụ nữ mang thai nào cũng gặp phải. Tuy nhiên, nhiều chị em chửa ngoài tử cung thường có kinh nguyệt không đều nên sẽ rất khó nhận biết dấu hiệu này.

– Chảy máu âm đạo bất thường:

Nếu phát hiện có 1 ít máu dính ở đáy quần lót trong thời điểm không phải hành kinh thì có thể bạn đang mang thai. Đây chính là máu báo thai.

Tuy nhiên, trường hợp mang thai ngoài tử cung, tình trạng ra máu thường kéo dài và máu có màu đỏ thẫm. Chỉ có rất ít trường hợp chửa ngoài tử cung không gặp hiện tượng ra máu bất thường.

– Đau bụng:

Khi bị chửa ngoài tử cung, nữ giới thường thấy đau bụng ngay tại vị trí thai làm tổ. Nhiều người còn bị đau bụng kèm theo tình trạng mót rặn giống như táo bón.

Dấu hiệu đau bụng thường kéo dài, cơn đau có thể âm ỉ khó chịu nhưng đôi khi sẽ trở nên dữ dội. Kèm theo đó là tình trạng chảy máu âm đạo bất thường. Mức độ đau bụng là nặng hay nhẹ còn phụ thuộc vào thời gian thai ngoài tử cung phát triển.

Trường hợp túi thai bị vỡ, bạn sẽ gặp phải nhiều triệu chứng đặc trưng. Bao gồm:

• Đau bụng dữ dội
• Cơn đau quặn kéo dài liên tục
• Đau nhức vai
• Hoa mắt, chóng mặt
• Toát mồ hôi
• Chân tay bủn rủn
• Khó thở, thậm chí là ngất xỉu

Lúc này cần lập tức đến bệnh viện ngay để được bác sĩ thăm khám và can thiệp xử lý kịp thời. Nếu chậm trễ sẽ rất nguy hiểm, thậm chí còn đe dọa cả tính mạng.

Mang thai ngoài tử cung có nguy hiểm không?

Theo nhận định từ các chuyên gia, mang thai ngoài tử cung là tình trạng sản khoa đặc biệt nguy hiểm. Thai ngoài tử cung sẽ không có khả năng phát triển bình thường. Nguyên nhân là do không có đủ không gian và không có nhau thai để cung cấp dưỡng chất cho thai nhi phát triển.

Hơn nữa, nếu không được điều trị sớm, phôi thai có thể to dần và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Trường hợp túi thai bị vỡ có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng của mẹ bầu.

Trong tất cả các trường hợp, thai ngoài tử cung tại vị trí vòi trứng là phổ biến nhất. Tình trạng này, thai có thể tiến triển theo các hướng sau:

– Thai tự ngừng phát triển:

Tại vòi trứng, phôi thai sẽ không được cung cấp dưỡng chất như khi làm tổ trong buồng tử cung. Tình trạng này kéo dài khiến cho phôi thai tự ngừng phát triển. Đây là tình trạng không quá nghiêm trọng nhưng cần được theo dõi sát sao.

– Vỡ vòi trứng gây chảy máu ồ ạt:

Phôi thai sẽ ngày càng phát triển lớn. Trong khi đó kích thước của vòi trứng là có hạn nên không đủ khoảng trống để bao bọc bào thai. Điều này có thể khiến cho vòi trứng bị phồng lên và dẫn tới vỡ gây chảy máu ồ ạt vào ổ bụng.

Vỡ vòi trứng là tình trạng đặc biệt nguy hiểm. Nó có thể trực tiếp đe dọa tới tính mạng của sản phụ do bị mất máu quá nhiều. Lúc này cần can thiệp phẫu thuật kịp thời để khắc phục.

– Sảy khối thai qua vòi trứng vào ổ bụng:

Khối thai làm tổ ở vòi trứng có thể bong ra gây sảy thai và chảy máu. Nếu chỉ bị chảy máu nhẹ thì khối thai có thể tự tiêu đi. Trường hợp bị chảy máu nhiều có thể dẫn tới ứ đọng máu bên trong ổ bụng. Từ đó tạo thành các khối tụ máu. Nghiêm trọng nhất là tình trạng chảy máu ồ ạt có thể đe dọa đến tính mạng thai phụ.

Chẩn đoán mang thai ngoài tử cung

Việc thăm khám lâm sàng không thể giúp chẩn đoán mang thai ngoài tử cung. Để chẩn đoán tình trạng này, bác sĩ thường sẽ yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm sau:

– Thử thai:

Trước hết, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện xét nghiệm máu gonadotropin màng đệm để xác nhận bạn đang mang thai. Bởi nồng độ hormone hCG sẽ tăng lên trong thai kỳ. Xét nghiệm máu này có thể sẽ được lặp lại khoảng vài ba ngày 1 lần trong 5 – 6 tuần sau khi thụ thai. Cho tới khi xét nghiệm siêu âm có thể xác nhận hay loại trừ thai ngoài tử cung.

– Siêu âm:

Siêu âm qua ngã âm đạo cho phép bác sĩ quan sát vị trí chính xác của túi thai. Để thực hiện xét nghiệm này, 1 thiết bị giống như cây đũa sẽ được đặt vào âm đạo. Thiết bị này dùng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh về tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng. Sau đó gửi hình ảnh tới 1 màn hình ở gần đó.

Siêu âm bụng cũng có thể thực hiện. Bác sĩ tiến hành di chuyển đũa siêu âm trên bụng của bạn. Điều này giúp xác nhận thai kỳ hoặc đánh giá chảy máu bên trong.

– Các xét nghiệm khác:

Xét nghiệm công thức máu hoàn chỉnh sẽ được tiến hành nhằm kiểm tra tình trạng thiếu máu hay các dấu hiệu mất máu khác. Trường hợp bạn được chẩn đoán chửa ngoài tử cung thì bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm kiểm tra nhóm máu nếu cần truyền máu.

Phương pháp điều trị thai ngoài tử cung

Trứng đã được thụ tinh không thể phát triển bình thường bên ngoài tử cung. Chính vì vậy, túi thai ngoài tử cung cần được loại bỏ để ngăn ngừa các biến chứng đe dọa tính mạng.

Tùy thuộc vào triệu chứng của từng người mà bác sĩ có thể áp dụng giải pháp loại bỏ túi thai ngoài tử cung khác nhau. Có thể bao gồm sử dụng thuốc, phẫu thuật nội soi hay phẫu thuật khẩn cấp.

1. Sử dụng thuốc

Mang thai ngoài tử cung nếu phát hiện sớm mà không ra máu có thể được điều trị bằng thuốc methotrexate. Loại thuốc này có tác dụng làm ngừng sự phát triển của tế bào thai. Đồng thời làm tan các tế bào thai hiện có.

Thuốc methotrexate trị thai ngoài tử cung được sử dụng theo đường tiêm. Sau khi tiêm, bác sĩ cần thực hiện xét nghiệm hCG để xác định mức độ hiệu quả của việc điều trị. Từ đó xác định xem người bệnh có cần phải tiêm thêm thuốc hay không.

Khi có hiệu quả, thuốc sẽ gây ra một số triệu chứng tương tự như sảy thai. Điển hình như chảy máu, chuột rút, đau quặn bụng dưới… Methotrexate không mang lại các nguy cơ tổn thương ống dẫn trứng. Tuy nhiên, sau khi được tiêm thuốc này, bạn sẽ không thể có thai trong vòng vài tháng tới.

2. Can thiệp phẫu thuật

Nhiều trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ phôi thai và sửa chữa bất cứ tổn thương nào bên trong. Thủ tục này còn được gọi là mở bụng.

Bác sĩ sẽ đưa 1 camera nhỏ qua 1 vết rạch nhỏ ở bụng để nhìn thấy vị trí túi thai làm tổ. Sau đó sẽ tiến hành loại bỏ phôi thai và sửa chữa các tổn thương xảy ra với ống dẫn trứng.

Trường hợp phẫu thuật không thành công thì bác sĩ có thể lặp lại phẫu thuật mở ổ bụng. Lần này sẽ thực hiện thông qua 1 vết rạch lớn hơn. Trường hợp ống dẫn trứng bị hư hỏng thì bác sĩ có thể cắt bỏ trong khi tiến hành phẫu thuật.

Sau khi phẫu thuật, người bệnh sẽ được bác sĩ hướng dẫn cách chăm sóc vết mổ. Mục đích là giữ cho vết mổ được sạch và khô ráo, thúc đẩy tốc độ hồi phục.

Bạn có thể bị chảy máu âm đạo nhẹ hay xuất hiện cục máu đông nhỏ sau khi phẫu thuật. Điều này có thể xảy ra lên tới 6 tuần sau khi thực hiện phẫu thuật thai ngoài tử cung. Cần uống đủ nước, nghỉ ngơi nhiều, không nâng vật nặng, tránh quan hệ tình dục, sử dụng tampon khi tổn thương chưa lành lặn trở lại.

Một số câu hỏi thường gặp về thai ngoài tử cung

Mang thai ngoài tử cung là tình trạng rất đáng quan ngại. Dưới đây là một số câu hỏi thường được chị em phụ nữ đặt ra:

1. Thai ngoài tử cung bao lâu thì vỡ?

Các chuyên gia cho biết, rất khó để đưa ra câu trả lời cụ thể cho câu hỏi thai ngoài tử cung bao lâu thì vỡ. Bởi thời gian này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Cụ thể như:

• Vị trí thai làm tổ: Thai có thể làm tổ ở buồng trứng, vòi trứng hay ổ bụng. Với các trường hợp thai ở vòi trứng thì thời gian vỡ thường nhanh hơn. Nguyên nhân là do vòi trứng có không gian hẹp hơn các khu vực khác.
• Kích thước của vị trí thai làm tổ: Mỗi bà bầu sẽ có một cơ địa khác nhau. Vì vậy mà kích thước của vòi trứng hay buồng trứng cũng sẽ khác nhau. Trong khi đó đây là yếu tố chi phối thời gian bị vỡ của thai ngoài tử cung.
• Sự phát triển của thai nhi: Ở từng trường hợp, tốc độ phát triển của thai nhi là khác nhau. Thai nhi càng phát triển nhanh thì thời gian vỡ thai ngoài tử cung cũng sẽ càng nhanh.

2. Mang thai ngoài tử cung thử que lên vạch không?

Thực tế, que thử thai là dụng cụ xét nghiệm hoạt động dựa theo nồng độ hormone hCG (Human Chorionic Gonadotropin) có trong nước tiểu. Kết quả của que thử thai hoàn toàn không phụ thuộc vào vị trí làm tổ của túi thai.

Trong khi đó, chỉ cần phụ nữ mang thai là lượng hormone hCG trong nước tiểu đã có dấu hiệu tăng lên. Dù là mang thai trong hay ngoài tử cung thì thử thai que vẫn sẽ hiện 2 vạch.

Tuy nhiên, với các trường hợp thai ngoài tử cung thì nồng độ hormone hCG trong nước tiểu thường có dấu hiệu giảm dần. Do đó mà khi dùng que thử thai, mẹ bầu sẽ thấy vạch thứ 2 hiện lên mờ hơn bình thường.

Điều cần làm ngay khi biết mình có thai là mẹ bầu cần đi siêu âm để xác định xem thai đã vào tử cung an toàn hay chưa. Nếu nghi ngờ thai ngoài tử cung, bác sẽ sẽ chỉ định siêu âm đầu dò âm đạo nhằm xác định chính xác vị trí túi thai.

Phòng ngừa mang thai ngoài tử cung

Để hạn chế nguy cơ mang thai ngoài tử cung, chị em phụ nữ nên thực hiện tốt một số vấn đề sau:

• Tuyệt đối không hút thuốc lá. Trường hợp chị em có thói quen hút thuốc lá thì hãy sớm từ bỏ trước khi có ý định mang thai. Đồng thời tránh luôn việc hít phải khói thuốc lá thụ động.
• Hạn chế số lượng bạn tình. Đồng thời dùng bao cao su khi quan hệ tình dục. Điều này sẽ giúp phòng tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục và làm giảm nguy cơ mắc bệnh viêm vùng chậu.
• Hạn chế uống rượu bia, thức uống có chứa cồn hay chất kích thích.
• Nếu mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, hãy điều trị triệt để trước khi có ý định mang thai.
• Trang bị những kiến thức cần thiết về thai kỳ trước khi mang thai. Nếu phát hiện có thai hãy sớm thăm khám bác sĩ để giúp kiểm tra xem thai đã vào tử cung an toàn chưa.

Nữ giới cần đặc biệt cẩn trọng với tình trạng mang thai ngoài tử cung. Sớm phát hiện và can thiệp đúng cách là giải pháp tốt nhất để bảo toàn tính mạng và khả năng sinh sản trong tương lai.

Có thể bạn quan tâm:

• Có nhịp đập lạ ở bụng có phải dấu hiệu mang thai?
• Dấu hiệu mang thai đôi, ba…sớm nhất – Mẹ nên biết