Các tổn thương ở cổ tử cung thường gặp và lưu ý

Viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến cổ tử cung, u xơ cổ tử cung, ung thư cổ tử cung… là các tổn thương ở cổ tử cung thường gặp. Những tổn thương này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Cần sớm thăm khám để xác định mức độ tổn thương và có cách điều trị phù hợp.

Các tổn thương ở cổ tử cung thường gặp nhất

Cổ tử cung chính là phần phía sau của tử cung, bộ phận này có dạng như miệng cá với đường kính khoảng từ 2 – 4cm. Cổ tử cung là vị trí nối tiếp âm đạo với tử cung, có thành dày màu hồng nhạt, rất chắc với 1 lỗ mở rất nhỏ nằm ở trung tâm. Đây chính là nơi quan trọng để ngăn ngừa các mầm bệnh lây từ âm đạo vào trong tử cung.

Theo nhận định của các chuyên gia, tế bào cổ tử cung rất dễ bị tổn thương. Nguyên nhân là do sự phát triển của các tế bào ở tuổi dậy thì, trong lần đầu mang thai hay vài tuần đầu sau sinh.

Thông thường, điểm giao nhau nơi da của âm đạo nói tiếp với da của tử cung sẽ hướng về phía tử cung và các tế bào được bảo vệ. Tại các thời điểm dễ bị tổn thương, điểm nối này có xu hướng mở rộng về âm đạo. Chính vì vậy mà các tế bào trở nên nhạy hơn với những thay đổi cũng như chất gây ung thư.

Dưới đây là các tổn thương thường gặp nhất ở cổ tử cung:

1. Viêm cổ tử cung

Viêm cổ tử cung là thuật ngữ y tế đề cập tới tình trạng niêm mạc tại cổ tử cung bị tổn thương do viêm. Do cổ tử cung nằm ở vị trí tiếp giáp giữa âm đạo với buồng tử cung nên tình trạng viêm nhiễm có thể lan rộng.

Nhiều trường hợp, viêm cổ tử cung còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời. Số liệu thống kê cho thấy, có khoảng 10 – 20% trường hợp viêm cổ tử cung chuyển biến thành viêm vùng chậu.

Bệnh viêm cổ tử cung thường xảy ra do nhiễm nấm men, vi khuẩn và virus. Bệnh phổ biến ở những người quan hệ tình dục sớm, quan hệ không an toàn, tiền sử mắc bệnh lây qua đường tình dục, vệ sinh vùng kín không đúng cách.

Các triệu chứng của bệnh viêm cổ tử cung có thể bao gồm:

• Tiết dịch âm đạo nhiều bất thường, kèm mủ và mùi hôi khó chịu
• Có cảm giác nóng rát, ngứa ngáy khi tiểu
• Có máu trong dịch tiết âm đạo dù chưa tới kỳ kinh
• Đau rát và bị chảy máu sau khi quan hệ tình dục
• Có cảm giác nặng nề vùng bụng dưới
• Đi tiểu nhiều lần

Bệnh lý này nếu không được kiểm soát có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Thường gặp nhất là viêm vùng chậu, làm giảm khả năng sinh sản, ảnh hưởng tới thai nhi, tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa khác…

2. Viêm lộ tuyến cổ tử cung

Lộ tuyến cổ tử cung là tổ chức lành tính xuất hiện khi các tế bào tuyến bên trong cổ tử cung bị tăng sinh quá mức và xâm lấn ra bên ngoài. Khu vực này thường xuyên tiết dịch nên sẽ tạo điều kiện cho nấm men, hại khuẩn và ký sinh trùng tấn công. Từ đó gây ra tình trạng viêm lộ tuyến cổ tử cung.

Bệnh viêm lộ tuyến cổ tử cung thường ảnh hưởng chủ yếu tới đối tượng phụ nữ đang trong tuổi sinh đẻ. Rối loạn nội tiết, chấn thương vùng lộ tuyến, mất cân bằng pH âm đạo, vệ sinh vùng kín không đúng cách, sinh đẻ nhiều… là những nguyên nhân phổ biến gây bệnh viêm lộ tuyến cổ tử cung.

Bệnh lý này có xu hướng tiến triển âm thầm và ít gây ra các triệu chứng đặc trưng trong giai đoạn mới phát. Khi bệnh phát triển, một số triệu chứng sau có thể xảy ra:

• Vùng kín bị ra nhiều khí hư có màu bất thường và mùi hôi
• Đau tức vùng bụng dưới
• Đau khi quan hệ tình dục, đôi khi còn bị chảy máu
• Ngứa ngáy, khó chịu vùng kín
• Gặp bất thường trong tiểu tiện
• Khó mang thai

Viêm lộ tuyến cổ tử cung nếu được phát hiện sớm có thể điều trị nhanh chóng mà rất ít gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Tuy nhiên nếu bệnh tiến triển nghiêm trọng, chị em có thể gặp phải nhiều rủi ro. Ví dụ như vô sinh, mang thai ngoài tử cung, dễ bị sảy thai, gây ra các bệnh phụ khoa khác. Đặc biệt là tiềm ẩn nguy cơ bị ung thư cổ tử cung.

3. Polyp cổ tử cung

Polyp cổ tử cung là thuật ngữ đề cập tới những khối u lành tính được phát triển từ mô đệm của cổ tử cung. Các khối u này thường được che phủ bởi biểu mô, kích thước có thể thay đổi từ vài mm cho tới vài cm.

Bệnh polyp cổ tử cung thường gặp ở những phụ nữ từng trải qua sinh đẻ nhiều lần. Đặc biệt là nữ giới trong độ tuổi từ 30 đến 50. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do nồng độ estrogen cao hoặc do ảnh hưởng của các bệnh viêm nhiễm âm đạo – cổ tử cung.

Đa số các trường hợp polyp cổ tử cung đều không có triệu chứng rõ ràng. Bệnh chỉ được phát hiện tình cờ thông qua thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ. Tuy nhiên, một số người bệnh có thể gặp phải các dấu hiệu sau:

• Chảy máu âm đạo bất thường
• Chảy máu sau khi quan hệ tình dục hay sau khi thụt rửa âm đạo
• Ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt
• Đau bụng, thiếu máu
• Tiết dịch âm đạo quá nhiều, có màu quá trắng hay quá vàng

Thực tế, đa phần các trường hợp polyp cổ tử cung đều là lành tính. Tuy nhiên vẫn có khoảng 1% các trường hợp có xu hướng chuyển biến thành dạng ác tính.

4. U xơ cổ tử cung

U xơ cổ tử cung đề cấp tới các khối u lành tính xuất hiện ở cơ trơn cổ tử cung. Bệnh lý này thường ảnh hưởng tới nữ giới đang trong độ tuổi sinh sản (từ khoảng 25 – 50 tuổi).

Thực tế, u xơ cổ tử cung hiếm có khả năng chuyển biến thành khối u ác tính. Đồng thời cũng sẽ không làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên với các khối u có kích thước lớn, chúng có thể gây bít tắc cổ tử cung và làm phát sinh nhiều triệu chứng khó chịu.

Cho đến nay, nguyên nhân gây bệnh u xơ cổ tử cung vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, thay đổi hormone nội tiết, cấu trúc nền phát triển quá mức hay yếu tố di truyền là các nguyên nhân có liên quan tới cơ chế bệnh sinh.

Người bệnh u xơ cổ tử cung có thể gặp phải một số triệu chứng sau:

• Xuất huyết cổ tử cung bất thường
• Gặp phải các triệu chứng chèn ép hạ vị như bí tiểu, tiểu nhiều lần, bụng tức nặng, táo bón…
• Đau bụng kinh dữ dội
• Đau và chảy máu khi quan hệ tình dục
• Khó thụ thai

Bệnh u xơ cổ tử cung có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời. Cụ thể như gây thiếu máu trầm trọng, vô sinh – hiếm muộn, tăng nguy cơ sảy thai, sinh non, dễ mắc các bệnh lý phụ khoa khác…

5. Loạn sản cổ tử cung

Loạn sản cổ tử cung đề cập tới sự tăng trưởng một cách bất thường của các tế bào bề mặt cổ tử cung. Tình trạng này thường là do tác động của viêm nhiễm, nhiễm HPV hay sự thay đổi môi trường âm đạo.

Sự biến đổi của các tế bào này có thể là lành tính. Tuy nhiên nhiều trường hợp có thể biến đổi sang giai đoạn nghịch sản hoặc tiền ung thư. 

Giai đoạn sớm của bệnh loạn sản cổ tử cung thường không gây ra các triệu chứng rõ rệt. Vào giai đoạn muộn hơn, người bệnh có thể gặp phải một số triệu chứng sau:

• Chảy máu giữa chu kỳ kinh nguyệt
• Ra máu sau khi quan hệ tình dục
• Ra máu sau một thời gian đã mãn kinh
• Chảy máu sau khi thụt rửa âm đạo
• Đau khi quan hệ tình dục
• Ra nhiều khí hư có màu trắng và mùi hôi
• Đau bụng vùng tiểu khung

Trong loạn sản cổ tử cung, các tế bào bất thường chưa phải là ung thư nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm có thể phát triển thành ung thư.

6. Ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung đề cập đến sự xuất hiện và phát triển của các tế bào ác tính ở cổ tử cung. Theo thống kê đây là bệnh ung thư phụ khoa rất phổ biến ở nữ giới với tỷ lệ tử vong cao, chỉ sau bệnh ung thư vú.

Bệnh ung thư cổ tử cung phổ biến ở nữ giới có quan hệ tình dục sớm, quan hệ bữa bãi, trải qua sinh đẻ nhiều. Nguyên nhân chính gây bệnh được xác định là do nhiễm HPV. Ngoài ram hút thuốc lá thường xuyên, lạm dụng thuốc ngừa thai, mắc các bệnh phụ khoa… cũng là các yếu tố nguy cơ.

Bệnh ung thư cổ tử cung ở giai đoạn sớm thường ít khí gây ra triệu chứng. Khi bệnh tiến triển nặng, có thể gặp một số dấu hiệu sau:

• Chảy máu bất thường ở âm đạo
• Khí hư ra nhiều, có lẫn máu và bốc mùi hôi
• Đau bụng vùng hạ vị, cơn đau có thể lan sang cột sống thắt lưng
• Chán ăn, sút cân không rõ nguyên nhân

Ngoài ra, khi bệnh chuyển sang giai đoạn muộn có thể gây phù chân, suy thận, rò nước tiểu và phân qua đường âm đạo… Ung thư cổ tử cung nếu không được kiểm soát sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Đồng thời làm giảm tiên lượng sống của người bệnh.

Cách xử trí khi gặp các tổn thương ở cổ tử cung

Hầu hết các tổn thương ở cổ tử cung đều gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời và đúng cách. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, khi gặp các tổn thương ở cổ tử cung, nữ giới cần chú ý tới một số vấn đề sau:

1. Sớm phát hiện và thăm khám bác sĩ

Phát hiện sớm chính là yếu tố quan trọng giúp đẩy lùi các vấn đề bệnh lý nhanh chóng hơn. Các tổn thương ở cổ tử cung có thể gây ra triệu chứng khá giống nhau. Chính điều này sẽ khiến cho việc phát hiện chính xác bệnh lý gặp nhiều khó khăn.

Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện bất thường của cơ thể. Đặc biệt là triệu chứng ở phần phụ, chị em nên chủ động thăm khám bác sĩ. 

Dưới đây là các triệu chứng bất thường ở nữ giới nên sớm thăm khám bác sĩ:

• Chảy máu âm đạo bất thường
• Ra nhiều khí hư có màu bất thường kèm theo mùi khó chịu
• Đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng hạ vị
• Đau và chảy máu khi quan hệ tình dục
• Đi tiểu nhiều lần, bí tiểu
• Nóng rát, ngứa ngáy vùng kín

Lúc này, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và yêu cầu thực hiện các xét nghiệm cần thiết để đưa ra chẩn đoán. Từ đó có giải pháp điều trị phù hợp.

2. Nghiêm túc điều trị theo phác đồ

Tùy thuộc vào từng bệnh lý cụ thể ở cổ tử cung mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp người bệnh. Vấn đề của người bệnh là cần nghiêm túc thực hiện đúng phác đồ theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Việc điều trị các tổn thương ở cổ tử cung có thể bao gồm cả dùng thuốc và can thiệp ngoại khoa. Trường hợp điều trị bằng thuốc, người bệnh cần tuân thủ liều lượng và kế hoạch điều trị. Tuyệt đối không tùy ý ngưng thuốc hay điều chỉnh liều lượng khi chưa được bác sĩ cho phép.

Riêng với các trường hợp bị u xơ cổ tử cung, polyp cổ tử cung hay ung thư cổ tử cung thì phẫu thuật có thể được chỉ định. Cần chú ý chăm sóc hậu phẫu đúng cách để đảm bảo tốc độ phục hồi. Đồng thời hạn chế các vấn đề rủi ro phát sinh.

3. Phòng ngừa các tổn thương ở cổ tử cung

Việc phòng ngừa các tổn thương ở cổ tử cung là yếu tố cần thiết giúp nữ giới bảo vệ sức khỏe. Dưới đây là một số vấn đề cần chú ý:

• Chú trọng tới việc vệ sinh vùng kín đúng cách. Đặc biệt là trong kỳ hành kinh, trước và sau khi quan hệ tình dục.
• Duy trì đời sống tình dục lành mạnh. Nên đeo bao cao su khi quan hệ tình dục và tránh tình trạng quan hệ bừa bãi với nhiều bạn tình.
• Điều trị dứt điểm các tổn thương ở cổ tử cung để tránh xảy ra các tái tạo bất thường.
• Thăm khám phụ khoa định kỳ hằng năm để sớm phát hiện các tổn thương. Từ đó có kế hoạch theo dõi và điều trị.
• Sàng lọc nguy cơ nhiễm HPV để phát hiện sớm nguy cơ gây các tổn thương tiền ung thư và ung thư cổ tử cung.

Nữ giới cần cẩn trọng với các tổn thương ở cổ tử cung. Trường hợp phát hiện các triệu chứng bất thường, nên thăm khám ngay để được bác sĩ chẩn đoán bệnh và có giải pháp điều trị đúng đắn. Ngoài ra cần chú ý đến các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ tốt hơn cho sức khỏe sinh lý và sinh sản.

Có thể bạn quan tâm:

• Những câu hỏi khi đi khám phụ khoa – Chị em cần biết
• Tầm soát ung thư cổ tử cung: Mọi thông tin cần biết