Sau khi cắt amidan cần làm gì? Cách chăm sóc, ăn uống

Cắt amidan được nhận định là một trong những phẫu thuật đơn giản, an toàn. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc đúng cách sau khi cắt viêm amidan thì người bệnh sẽ rất dễ gặp phải các biến chứng như xuất huyết, đau họng, sụt cân, đau tai, nhiễm khuẩn tại chỗ, phù nề lưỡi gà…

Khi nào cần cắt amidan?

Nhiều người cho rằng hầu như các trường hợp nào khi có nhiễm khuẩn tại amidan đều nên cắt. Thế nhưng thực tế thì, amidan chỉ được cắt khi:

• Có biến chứng nhiễm trùng, nhiễm khuẩn Streptococcus 
• Gây tắc nghẽn đường thở dẫn đến các chứng như rối loạn giấc ngủ, ngưng thở khi ngủ
• Amidan phì đại mất cân đối, nghi ngờ là u ác tính

Với các trường hợp còn lại, các bác sĩ khuyến khích người bệnh nên sử dụng thuốc tây hoặc thảo dược để điều trị. Tuyệt đối không cắt amidan cho trẻ dưới 5 tuổi, người có bệnh về máu, tim, bệnh lao.

Ngoài ra, người bị viêm nhiễm cấp tính; người bị cúm, sởi, ho gà, hen phế quản, hở hàm ếch, người có cơ địa dị ứng… cũng không nên cắt amidan. 

ĐỌC THÊM: Cách Chữa Phì Đại Amidan Ở Trẻ và Thông Tin Cần Biết

Sau khi cắt amidan cần làm gì?

Sau khi cắt amidan, cơ thể còn yếu, vết thương cần được chăm sóc đúng cách để ngăn ngừa các biến chứng. Nếu không biết cách chăm sóc, người bệnh rất dễ bị xuất huyết, tụ máu gây tắc nghẽn đường thở, viêm họng gây sốt…

Sau đây là những vấn đề mà người bệnh và người thân của bệnh nhân cần lưu ý sau khi cắt amidan:

Chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe

Sau phẫu thuật, bệnh nhân nằm ngửa hoặc nghiêng, mặt xoay về một bên, không dùng gối. Dùng lưỡi đùn hay lùa nước bọt ra ngoài, đặt giấy dưới khóe miệng để nước bọt thấm vào giấy. Tuyệt đối không nên khạc hoặc nuốt nước bọt. Quan sát kết quả và đối chiếu như sau:

• Nếu trong nước bọt có vài tia máu đỏ sậm hoặc nước bọt trong tức là bệnh nhân không có hiện tượng xuất huyết
• Nếu trong nước bọt có lẫn máu tươi hoặc toàn máu đỏ thì tức là vết thương xuất huyết. Lúc này, cần nhanh chóng quay lại bệnh viện để kiểm tra, theo dõi và có biện pháp xử lý phù hợp. 

Lưu ý, việc theo dõi cần tiến hành trong nhiều ngày. Thời gian cụ thể là 12 ngày và cần đặc biệt chú ý trong 7 ngày đầu tiên sau khi cắt.

Biện pháp giảm đau

Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau đớn ở vị trí cắt amidan, kéo dài từ 5 – 10 ngày. Cơn đau dai dẳng, đau nhiều ở cổ họng khiến người bệnh khó ăn uống và nói chuyện. Dưới đây là một số biện pháp giảm đau hiệu quả:

– Dùng thuốc

Để giảm bớt cảm giác đau và khó chịu, bệnh nhân thường được kê đơn một loại thuốc giảm đau như Paracetamol. Thuốc này vừa có tác dụng giảm đau vừa có tác dụng hạ sốt.

Ở trường hợp đau đớn nhiều khi ngủ hoặc khi ăn, thuốc giảm đau nên được dùng trước khi ăn hoặc ngủ 30 phát để thuốc đủ thời gian phát huy tác dụng, giúp bạn dễ chịu hơn.

Trong vòng 2 tuần đầu tiên, không dùng các loại thuốc kháng viêm như aspirin, ibuprofen. Vì những loại thuốc này có thể ảnh  hưởng đến vết thương và tăng nguy cơ chảy máu.

– Chườm túi đá

Nhiều độ thấp từ túi đá có thể giúp gây tê tại chỗ, giảm đau và sưng. Vì thế bạn có thể chườm đá vào cổ 3 – 4 lần, mỗi lần 10 phút. Tránh đặt trực tiếp đá lạnh vào cổ, nên bọc đá trong khăn, sau đó đặt lên phía trước cổ họng.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Sau khi cắt amidan, vùng vòm họng phải chị tổn thương nhất định. Do đó, người bệnh cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt để tránh ảnh hưởng vết thương đồng thời giúp cơ thể chóng phục hồi hơn. Cụ thể:

– Ngày đầu tiên

Nằm nghỉ ngơi tại giường, tốt nhất là phòng chăm sóc sau phẫu thuật của bệnh viện. Phòng nghỉ ngơi cần đủ ánh sáng, thoáng mát, ít tiếng ồn.

– Trong khoảng 10 ngày sau đó

• Nên hạn chế nói chuyện, chỉ nên đi lại, lao động nhẹ nhàng tại nhà hoặc văn phòng
• Tuyệt đối không di chuyển đường xa, không đi máy bay hoặc di chuyển bằng xe thô sơ trên những đường dễ sóc nẩy
• Hạn chế chạy nhẹ, hò hét, dùng giọng nói quá nhiều hoặc thực hiện các hành động gắng sức khác, đặc biệt là khi thời tiết nắng nóng.
• Cần súc miệng thường xuyên, đánh răng sau mỗi bữa ăn
• Hạn chế khạc nhổ, tránh các tác động vào cổ họng để không làm bong lớp giả mạc. Lớp giả mạc này có màu trắng như bông, có thể tự bong trong 7 – 10 ngày, nhìn giống mủ nhưng lại có tác dụng giúp cầm máu, bảo vệ vết thương.
• Tái khám đúng hẹn, uống thuốc đúng giờ, đúng liều lượng, tuyệt đối không tự ý tăng giảm liều lượng hoặc ngưng thuốc khi thấy các triệu chứng thuyên giảm. 

Chú ý đến các hoạt động thể chất

Người bệnh được khuyên nghỉ ngơi hoàn toàn trong vòng 1 – 2 ngày sau khi phẫu thuật cắt amidan. Bắt đầu vận động nhẹ nhàng sau cắt amidan từ 3 – 4 ngày nếu cảm thấy cơ thể hoàn toàn thoải mái.

Chú ý không thực hiện mọi hoạt động thể chất mạnh, nặng vì có thể làm ảnh hưởng đến quá trình lành lại của vết thương. 

Đối với những trường hợp mất nhiều máu hoặc cần xâm lấn trong khi cắt amidan, bệnh nhân được khuyên nghỉ ngơi từ 2 – 3 tuần để đảm bảo cơ thể có thể phục hồi hoàn toàn.

Tốt nhất nên nghỉ dưỡng tại nhà, sử dụng điều hòa để làm dịu và làm ẩm cho cổ họng. Hạn chế đến những nơi đông đúc, mang khẩu trang y tế nếu cần thiết. Ngoài ra cần tránh tiếp xúc với những người đang bị cúm, viêm họng, cảm hoặc các bệnh lý về đường hô hấp khác.

Sau khi cắt amidan nên ăn gì, kiêng gì?

Bên cạnh thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình hồi phục của người bệnh. Do đó, người bệnh cần nắm được các thực phẩm nên và không nên ăn. 

Những thực phẩm nên ăn sau khi cắt amidan

Sau phẫu thuật, vùng họng sẽ chịu tổn thương khiến người bệnh gặp khó khăn trong ăn uống. Nếu không xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý rất dễ ảnh hưởng đến vết thương, gây nguy cơ viêm nhiễm thậm chí là xuất huyết.

Sau khi cắt amidan, người bệnh cần:

• Không ăn uống trong 4 giờ đầu tiên, nằm yên trên giường, tránh nằm gối để không xảy ra hiện tượng chảy máu ở vị trí phẫu thuật.
• Trong 24 – 48h tiếp theo, nên sử dụng các thực phẩm mềm, dễ nuốt, tránh kích thích niêm mạc họng và vết thương với các thức ăn như cháo lỏng, bún, mến, súp… 
• Sau 3 ngày vẫn tiếp tục cho bệnh nhân ăn cháo, súp… Ngoài ra, có thể ăn cơm với các thức ăn mềm, rau củ quả dễ tiêu hóa như chuối chín, bí đỏ, khoai tây…
• Sau 5 ngày, mặc dù vết thương hầu như đã lành hẳn nhưng vẫn nên sử dụng các thức ăn mềm. Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày, có thể thêm các loại sinh tố nước ép trái cây để tăng cường đề kháng.
• Sau mổ 7 ngày, người bệnh có thể ăn uống bình thường. Tuy nhiên cần nhai kỹ, nhai chậm, chỉ ăn với miếng nhỏ nhất là khi có triệu chứng đau họng.
• Nên uống sữa lạnh, sữa các loại, nước trái cây tươi, nước suối lạnh, kem, sinh tố sau khi cắt amidan 7 ngày. Đặc biệt, sau cắt amidan 3 giờ, nếu không chảy máu, người bệnh tỉnh táo thì có thể cho uống sữa lạnh.

ĐỌC NGAY: Sau Cắt Amidan Ăn Những Quả Gì Giúp Nhanh Hồi Phục?

Những thực phẩm nên kiêng sau khi cắt amidan

Bên cạnh những thực phẩm nên ăn, người bệnh cũng cần kiêng cử những thực phẩm sau đây để vết thương nhanh lành hơn:

• Hạn chế ăn thịt bò, trứng luộc vì có thể ảnh hưởng đến vùng tổn thương
• Tuyệt đối tránh xa đồ ăn nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị, đồ ăn cay nóng để tránh kích thích vòm họng nhất là vị trí cắt amidan
• Tuyệt đối không sử dụng đồ uống chứa chất kích thích như rượu bia, cà phê, chè…
• Không nên uống nước ngọt có gas và đồ uống chứa nhiều acid
• Đặc biệt, tuyệt đối không hút thuốc lá nếu không muốn các tổn thương thêm nghiêm trọng hơn.

ĐỌC THÊM: Cắt Amidan Bao Lâu Thì Được Ăn Bình Thường? Lời Giải Đáp Của Chuyên Gia

Sau khi cắt amidan có được nói không?

Nhiều người cho rằng, sau khi cắt amidan, tuyệt đối không được nói và phải kiêng nói để tránh ảnh hưởng đến vết thương. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa, người bệnh có thể nói và chỉ cần thực hiện theo đúng chỉ định thì vết mổ sẽ mau lành và không hề phát sinh biến chứng. 

Như đã đề cập, trong 1 ngày sau khi phẫu thuật, bệnh nhân nên nằm nghỉ ngơi tại giường. Trong vòng 2 – 3 ngày sau là có thể nói chuyện bình thường, nhưng cần hạn chế nói to, nói nhiều và nhất định không nên khạc nhổ.

Sau 10 – 12 ngày người bệnh đã hoàn toàn nói chuyện được bình thường, vết thương hầu như được bình phục. Lúc này, vẫn nên hạn chế việc la hét, gào, sử dụng giọng nói quá nhiều, chỉ nói chuyện khi cần thiết chứ không nhất thiết là phải kiêng nói hoàn toàn. 

Khi nào cần đến bệnh viện?

Liên hệ với bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu sau:

• Sốt cao hoặc sốt trên 2 ngày vì có khả năng bị nhiễm trùng
• Họng cứng, sưng đau và không giảm khi dùng thuốc
• Mệt mỏi, chóng mặt hoặc ngất xỉu khi đứng hoặc khi ngồi dậy từ một tư thế.
• Thay đổi giọng nói
• Không thể ăn hoặc uống gì
• Có mủ hoặc máu chảy xuống cổ họng
• Cứng và sưng đau lan ra vùng mặt, cổ
• Khó nuốt và khó thở tăng dần.

Có thể thấy, sau khi cắt amidan, người bệnh cần lưu tâm đến nhiều vấn đề để giúp vết thương hồi phục hoàn toàn. Đặc biệt, nếu xuất hiện hiện tượng xuất huyết, sốt cao, nôn mửa thì cần nhanh chóng trở lại thăm khám để kịp thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Có thể bạn quan tâm

• Cắt Amidan Xong Có Đánh Răng Được Không? Cần Lưu Ý Gì Không?
• Cắt Amidan Ở Đâu, Bệnh Viện Nào Tốt Nhất Hiện Nay?