Amidan sưng to là bị gì? Cách trị, giảm sưng amidan nhanh và hiệu quả

Amidan bị sưng to là dấu hiệu thường gặp của bệnh viêm amidan, sỏi amidan, phì đại amidan,… Để điều trị triệu chứng này, bạn có thể áp dụng mẹo chữa dân gian, sử dụng thuốc, can thiệp thủ thuật ngoại khoa và chăm sóc tại nhà.

Amidan sưng to là bị gì?

Amidan là cơ quan thuộc đường hô hấp trên, có vai trò miễn dịch và ngăn ngừa nhiễm trùng. Tuy nhiên, amidan rất dễ bị tổn thương do nằm ở vị trí nhạy cảm (2 bên hầu họng). Trong trường hợp thời tiết thay đổi đột ngột, vệ sinh răng miệng kém, cơ thể suy nhược, giảm sức đề kháng, hút thuốc lá thường xuyên,…. amidan có thể bị tổn thương và sưng to.

Nếu nhận thấy amidan sưng to kéo dài, bạn có thể mắc phải các bệnh lý sau đây:

1. Viêm amidan

Viêm amidan xảy ra khi amidan bị tổn thương và sưng to hơn bình thường. Bệnh có thể khởi phát do virus, vi khuẩn xâm nhập hoặc do dị ứng. Viêm amidan thường gây đau cổ họng, khàn giọng, ho, sốt, đau đầu, chán ăn, hơi thở có mùi, nổi hạch ở cổ,…

Viêm amidan do virus và dị ứng thường thuyên giảm sau 7 – 10 ngày. Tuy nhiên nếu do vi khuẩn gây ra, bệnh có thể làm phát sinh triệu chứng nặng nề và gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm cầu thận, viêm màng tim, thấp khớp,…

2. Sỏi amidan

Lương y Tuấn cho biết Sỏi amidan là tình trạng canxi và bã thừa từ thức ăn tồn đọng bên trong kẽ amidan và phát triển thành sỏi. Ban đầu sỏi amidan thường không gây triệu chứng. Tuy nhiên theo thời gian, sỏi có thể gia tăng kích thước và khiến amidan sưng đỏ, đau nhức,… Bên cạnh đó sỏi amidan kéo dài còn gây hôi miệng và tăng nguy cơ sâu răng.

Khác với viêm amidan, sỏi amidan không chỉ gây ra hiện tượng viêm mà còn làm xuất hiện các đốm trắng nhỏ trên bề mặt.

3. Ung thư amidan

Ung thư amidan là một dạng ung thư ít gặp, xảy ra khi khối u ác tính xuất hiện tại amidan. Bệnh lý này có thể khiến amidan sưng to nhưng không gây đau, kích thước ở 2 amidan thường không đồng nhất, khó thở, đau cổ, khó nuốt, nước bọt có lẫn máu,…

Ung thư amidan thường xảy ra do hút thuốc lá trong thời gian dài, sử dụng rượu bia, vệ sinh răng miệng kém hoặc do nhiễm virus HPV chủng 16 và 18.

4. Phì đại amidan

Phì đại amidan là tình trạng amidan sưng to bất thường. Tình trạng này có thể xảy ra cấp tính do ảnh hưởng của nhiễm trùng. Tuy nhiên, phì đại amidan cũng có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính do nhiễm trùng tái phát nhiều lần hoặc do hội chứng trào ngược dạ dày mãn tính.

Phì đại amidan có thể khiến amidan sưng to nhưng thường không gây đau, tuy nhiên tình trạng này có thể khiến bạn bị khàn giọng, ngưng thở khi ngủ và khó ăn khi ăn uống.

5. Áp xe quanh amidan

Áp xe quanh amidan là biến chứng của viêm amidan cấp, viêm amidan hốc mủ hoặc viêm amidan mãn tính gây ra. Thuật ngữ này đề cập đến tình trạng niêm mạc giữa amidan – thành họng bị viêm tấy và tụ mủ.

Áp xe quanh amidan thường gây sốt cao, nước tiểu sẫm màu và ít, cổ họng đau rát, đau khi nuốt nước bọt, khó khăn khi ăn uống, hơi thở có mùi hôi,… Bệnh lý này có thể lây lan và phát triển thành áp xe thành bên họng, nhiễm khuẩn huyết, phù nề thanh quản,…

Bị sưng amidan phải làm sao?

Sưng amidan là dấu hiệu cho thấy cơ quan này bị tổn thương và hư hại. Vì vậy ngay sau khi nhận thấy triệu chứng, bạn nên tiến hành các biện pháp khắc phục sau:

1. Tiến hành chẩn đoán

Viêm amidan do liên cầu khuẩn (Streptococcus) và ung thư amidan là các bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ra biến chứng nặng nề và đe dọa đến tính mạng. Vì vậy khi nhận thấy amidan sưng to bất thường, bạn nên đến bệnh viện để thực hiện các xét nghiệm cần thiết.

Trong quá trình chẩn đoán, bác sĩ có thể sinh thiết mô amidan, xét nghiệm máu, heterophil, monospot, xét nghiệm kháng thể EBV,… để xác định bệnh lý mà bạn mắc phải.

2. Áp dụng phương pháp điều trị

Sau khi có kết quả chẩn đoán, bạn cần can thiệp các biện pháp điều trị trong thời gian sớm nhất để kịp thời kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa các rủi ro.

KHÁM PHÁ: VTV2 giới thiệu bài thuốc nam có hiệu quả chặn đứng bệnh viêm họng, viêm amidan, KHÔNG CẦN CẮT, KHÔNG KHÁNG SINH

Các phương pháp điều trị sưng amidan phổ biến, bao gồm:

• Kháng sinh: Thuốc kháng sinh được chỉ định trong trường hợp viêm họng do liên cầu khuẩn và một số loại vi khuẩn khác gây ra. Ngoài ra nhóm thuốc này cũng được chỉ định cho trường hợp áp xe quanh amidan trong giai đoạn khu trú. Kháng sinh thường được sử dụng liên tục trong 7 – 10 ngày để ức chế vi khuẩn và hạn chế tình trạng tái phát.
• Thuốc làm giảm triệu chứng: Bên cạnh đó, bác sĩ có thể chỉ định thuốc hạ sốt, giảm đau, long đờm và giảm ho để cải thiện các triệu chứng đi kèm.
• Phẫu thuật loại bỏ sỏi: Với trường hợp sỏi amidan có kích thước nhỏ, bác sĩ có thể dùng dụng cụ để gắp sỏi ra bên ngoài.
• Cắt amidan: Phẫu thuật cắt amidan được thực hiện trong trường hợp viêm amidan không đáp ứng với các biện pháp điều trị, phì đại amidan gây khó thở, ung thư amidan hoặc sỏi amidan có kích thước lớn.
• Chích rạch khối áp xe và dẫn lưu mủ: Phương pháp thường áp dụng cho bệnh nhân bị áp xe quanh amidan. Bác sĩ thường kết hợp dẫn lưu mủ với việc sử dụng kháng sinh, thuốc chống viêm và giảm đau.

3. Chữa sưng amidan bằng dân gian

Trong trường hợp sưng amidan do dị ứng hoặc virus, lương y Tuấn cho biết các bạn có thể áp dụng một số mẹo chữa từ dân gian như:

– Giảm sưng amidan bằng rau húng tần

Rau húng tần (húng chanh) có vị cay, hơi chua, tính ấm, tác dụng lợi phế, trừ đờm, thanh nhiệt và giải độc. Do đó loại dược liệu này thường được dân gian sử dụng để điều trị viêm họng, viêm amidan và cảm lạnh.

Bên cạnh đó theo các chuyên gia, rau húng tần có chứa hoạt chất colein – tác dụng ức chế vi khuẩn tương tự như kháng sinh. Vì vậy áp dụng mẹo chữa từ loại dược liệu có thể giảm nhanh các triệu chứng ở amidan và hầu họng.

• Chuẩn bị: Rau húng tần và đường phèn, mỗi thứ 20g.
• Thực hiện: Rửa sạch rau và để ráo, sau đó băm nhuyễn và thêm đường phèn vào. Đem hấp cách thủy 10 phút, bỏ bã và lấy nước uống. Thực hiện cách này 2 lần/ ngày

– Tỏi giảm đau và sưng viêm amidan

Từ lâu tỏi không chỉ được dùng trong chế biến món ăn mà còn được tận dụng để giải cảm, giảm ho và cải thiện triệu chứng đau họng.

Bên cạnh đó tỏi còn chứa hoạt chất Allicine có tác dụng kháng khuẩn và ức chế virus gây nhiễm trùng. Do đó sử dụng tỏi có thể giảm nhanh tình trạng amidan sưng to, cổ họng đau rát và ngứa ngáy.

• Chuẩn bị: 2 thìa cà phê mật ong và 3 tép tỏi tươi
• Thực hiện: Bóc vỏ tép tỏi, sau đó cắt thành lát mỏng và cho mật ong vào để trong 10 phút. Uống trực tiếp hỗn hợp mật ong và tỏi từ 2 – 3 lần/ ngày có thể hỗ trợ điều trị bệnh viêm amidan.

– Chữa amidan sưng viêm bằng gừng tươi

Theo dân gian, gừng có vị cay nồng, tính ấm, tác dụng chỉ thống (giảm đau), giải cảm, giảm ho và tiêu viêm. Với đặc tính dược lý đa dạng, gừng được sử dụng để điều trị viêm họng, cảm lạnh, cảm cúm, viêm amidan,…

Bên cạnh đó nghiên cứu dược lý hiện đại cũng cho thấy, hợp chất thực vật trong gừng có tác dụng ức chế enzyme cyclooxygenase nhằm giảm hiện tượng viêm và cải thiện cơn đau.

• Chuẩn bị: 1 củ gừng tươi và 2 thìa mật ong
• Thực hiện: Rửa sạch và cạo vỏ gừng, sau đó đập dập và cho vào chén. Thêm mật ong vào và để trong 15 phút. Dùng nước uống trực tiếp, còn bã dùng ngậm dần trong 30 phút.

Tình trạng amidan sưng viêm do virus không có thuốc điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên nếu áp dụng đều đặn các biện pháp trên, triệu chứng có thể thuyên giảm sau 5 – 10 ngày.

4. Biện pháp chăm sóc tại nhà

Song song với việc điều trị, bạn cần thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà để tác động tích cực đến tiến triển của bệnh.

Các biện pháp chăm sóc cho người bị sưng amidan:

• Nên nghỉ ngơi từ 1 – 3 ngày trong thời gian bệnh mới khởi phát.
• Cố gắng uống đủ 2 lít nước và bổ sung thêm nước ép để bù chất lỏng và giảm tình trạng khô cổ họng.
• Chải răng và súc miệng bằng nước muối 2 lần/ ngày để loại bỏ vi khuẩn, virus có hại.
• Bổ sung thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều đạm, chất xơ và vitamin nhằm tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Tránh tiếp xúc với người khỏe mạnh để hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh.
• Hạn chế di chuyển và hoạt động ngoài trời.
• Giữ ấm cho cơ thể – đặc biệt là vùng cổ.
• Tránh xa các tác nhân kích thích như khói thuốc lá, hóa chất, mạt bụi, nấm mốc,…

Hầu hết các trường hợp amidan bị sưng to đều khởi phát do viêm amidan do virus. Tuy nhiên tình trạng này cũng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác như nhiễm trùng do Streptococcus, phì đại amidan, ung thư amidan,… Do đó khi nhận thấy triệu chứng này, bạn nên chủ động tìm gặp bác sĩ trong thời gian sớm nhất.

Có thể bạn quan tâm:

• Cổ họng bị sưng 1 bên – Những bệnh lý nguy hiểm bạn có thể mắc
• Cắt amidan là gì, khi nào nên cắt? Phân tích Lợi và Hại