Dạ Dày Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Của Dạ Dày Người

“Dạ dày là gì” là câu hỏi mà nhiều người thường thắc mắc khi tìm hiểu về hệ tiêu hóa. Đây là bộ phận có nhiệm vụ chính là chứa và tiêu hóa thực phẩm. Cấu tạo của dạ dày khá phức tạp, bao gồm nhiều lớp cơ cùng màng niêm mạc chịu trách nhiệm cho các hoạt động co bóp và tiết dịch tiêu hóa, giúp phân hủy thức ăn trước khi chuyển vào ruột non.

Dạ dày là gì? 

Dạ dày là cơ quan quan trọng của hệ tiêu hóa, nằm giữa thực quản và tá tràng ở ruột non, chịu trách nhiệm chính trong việc chứa và tiêu hóa thực phẩm.

Hình dạng và vị trí của dạ dày thay đổi theo sự biến đổi của thể vị và dung lượng thức ăn. Theo hình chụp Xquang, dạ dày thường có hình dạng như sừng bò hoặc móc câu, nhìn tổng thể thì giống chữ J.

Trong đó, dạ dày của người già, người béo thấp, trẻ em thường có hình dáng sừng bò, người cao gầy có dạ dày hình móc cao. Và người có cơ thể cường tráng thì hình chữ J.

Không chỉ phụ thuộc vào thể chất hình dạng dạ dày còn thay đổi theo tư thế, thời điểm khảo sát, tình trạng có chứa đựng thức ăn hay không.

Tham khảo: Viêm Dạ Dày Có Gây Mệt Mỏi Không? [Bác Sĩ Giải Đáp]

Cấu tạo dạ dày người

Sau khi giải phẫu cấu tạo của dạ dày người, các chuyên gia chỉ ra rằng:

Về hình thể ngoài

Xét về hình thể bên ngoài, dạ dày có 5 phần gồm:

• Tâm vị: Rộng từ 3 – 4 cm2, nằm gần thực quản có lỗ tâm vị. Lỗ tâm vị không có van đóng kín mà chỉ có nếp niêm mạch, thông giữa thực quản và dạ dày.
• Đáy vị: Là phần phình to nhất, ở bên trái lỗ tâm vị, có hình chỏm cầu, ngăn  cách với thực quản bởi khuyết tâm vị. Khuyết tâm vị thường chứa không khí, dễ nhìn thấy khi chụp phim Xquang.
• Thân vị: Có hình ống với 2 thành và 2 bờ, giới hạn trên là mặt phẳng ngang qua lỗ tâm vị, giới hạn dưới là mặt phẳng xuyên qua khuyết góc của bờ cong vị nhỏ.
• Phần môn vị: Gồm hang môn vị và ống môn vị. Trong đó, hang môn vị hình phễu, tiết ra Gastrin, ống môn vị có các cơ rất phát triển.
• Môn vị: Nằm bên phải đốt thắt lưng 1, có lỗ môn vị thông với tá tràng, lỗ môn vị có một cơ thắt, thường gây bệnh co thắt môn vị phì đại ở trẻ sơ sinh. 

Về cấu tạo

Từ ngoài vào trong, dạ dày có cấu tạo gồm 5 lớp là:

• Thanh mạc: Lớp phúc mạc tạng bao bọc dạ dày
• Tấm dưới thanh mạc
• Lớp cơ: Có 3 lớp từ ngoài vào trong là cơ dọc, cơ vòng và cơ chéo
• Tấm dưới niêm mạc
• Lớp niêm mạc chứa các tuyến của dạ dày

Trong đó, các tuyến dạ dày gồm nhiều loại, tiết ra nhiều chất khác nhau có vai trò bảo vệ dạ dày, thực hiện chức năng tiêu hóa, giúp hấp thụ vitamin B12 và làm chất trung gian hóa học. 

Về mạch máu dạ dày

Mạch máu của dạ dày bắt nguồn từ động mạch thân tạng, là nhánh của động mạch chủ bụng tách ra ngay dưới cơ hoành. Bao gồm:

• Vòng mạch bờ cong vị bé: Có bó mạch vị phải và bó mạch vị trái
• Vòng mạch bờ cong vị lớn: Gồm những động mạch vị ngắn và các động mạch vùng đáy vị và tâm vị.

Đọc thêm: Dạ Dày Nằm Ở Đâu? Vị Trí Của Bao Tử Trong Ổ Bụng

Chức năng của dạ dày

Dạ dày là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể con người. Dạ dày có 2 chức năng cơ bản là:

• Nghiền cơ học thức ăn, thấm dịch vị
• Phân hủy thức ăn nhờ hệ enzyme tiêu hóa trong dịch vị

Cơ trơn của dạ dày được tổ chức thành bó cơ, sắp xếp theo hướng tối ưu để tăng cường hiệu quả co bóp. Niêm mạc dạ dày không chỉ bảo vệ cơ quan này mà còn duy trì một môi trường axit với độ pH từ 2 đến 2,5. Điều này hỗ trợ quá trình tiêu hóa và tạo thành rào cản hóa học chống lại vi sinh vật có hại, giúp phòng ngừa bệnh tật.

Tuy nhiên, nếu độ pH quá thấp, có thể gây ra bệnh loét dạ dày tá tràng. Sau khi thức ăn được xử lý ở dạ dày, nó sẽ được đẩy xuống ruột non để tiếp tục quá trình tiêu hóa, hấp thu và đào thải.

Các bệnh lý về dạ dày thường gặp 

Gần đây, các bệnh lý về dạ dày đang gia tăng, chủ yếu do thói quen ăn uống không lành mạnh và nguồn thực phẩm, nước uống không đảm bảo. Các bệnh thường gặp bao gồm:

• Đau dạ dày: Xuất hiện ở mọi lứa tuổi do chế độ ăn uống không phù hợp như thường xuyên tiêu thụ thức ăn cay, nóng, rượu bia và thuốc lá. Bệnh này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến xuất huyết hoặc ung thư dạ dày.
• Viêm loét dạ dày tá tràng: Tình trạng tổn thương niêm mạc dạ dày do acid và pepsin. Có nhiều loại như loét hang vị, viêm loét tá tràng, viêm dạ dày, thường do nhiễm khuẩn Helicobacter pylori hoặc tác dụng phụ của thuốc.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Khoảng 14 triệu người đã được chẩn đoán mắc phải tình trạng này, nơi thức ăn và dịch vị trong dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản, gây khó chịu.
• Nhiễm khuẩn Hp: Vi khuẩn Helicobacter pylori sống trong lớp màng nhầy của dạ dày và tá tràng có thể gây tổn thương niêm mạc nếu điều kiện và sức đề kháng cơ thể suy giảm.

Các vấn đề khác như viêm hang vị, xuất huyết dạ dày, và ung thư dạ dày cũng phổ biến và cần được điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.

Xem ngay: Dạ Dày An Bình Có Tác Dụng Gì? Giá Bán và Cách Dùng

Làm gì để bảo vệ dạ dày?

Để ngăn ngừa các bệnh lý, giúp dạ dày luôn khỏe mạnh, chúng ta cần

• Loại bỏ căng thẳng, luôn giữ cho tâm lý thoải mái, tránh ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
• Ăn nhiều rau xanh, đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể
• Ăn chậm nhai kỹ, ăn đủ bữa đúng giờ, tránh tình trạng nhịn ăn, vừa ăn vừa làm, ăn uống khi đang di chuyển.
• Hạn chế rượu bia chất kích thích, hạn chế đồ ăn cay nóng nhiều dầu mỡ
• Không ăn trước khi đi ngủ, uống nhiều nước, giữ cân nặng ở mức cân đối
• Không hút thuốc, không để bụng quá đói hoặc quá no
• Tăng cường luyện tập thể dục thể thao, ngủ đủ giấc để nâng cao sức khỏe
• Thường xuyên thăm khám để kịp thời phát hiện các bệnh lý về dạ dày và có biện pháp điều trị phù hợp.

Bị bệnh về dạ dày thì làm thế nào? 

Khi đối mặt với các vấn đề về dạ dày, nhiều người thường lạm dụng Tây y hoặc thực phẩm chức năng, điều này có thể làm bệnh trở nên trầm trọng hơn. Niêm mạc dạ dày rất mỏng và dễ bị tổn thương, vì vậy thường xuyên sử dụng kháng sinh có thể gây viêm loét và xảy ra một số vấn đề khác.

Thay vào đó, người bệnh có thể tham khảo thêm ý kiến từ chuyên gia, bác sĩ để lựa chọn điều trị bệnh dạ dày bằng phương pháp Đông y. Đây là cách chữa được đánh giá cao, vì vừa đem đến khả năng xử lý bệnh triệt để từ gốc căn nguyên, vừa không gây hại dạ dày, không có vấn đề tác dụng phụ, giúp bảo vệ toàn vẹn chức năng dạ dày.

Trên đây là một số thông tin giúp bạn giải đáp thắc mắc dạ dày là gì, cấu tạo và chức năng của cơ quan này cũng như phương pháp điều trị phù hợp. Hãy liên hệ chuyên gia hoặc bác sĩ ngay khi cần để được hướng dẫn kịp thời. Chúc bạn luôn có sức khỏe và hệ tiêu hóa tốt nhất.

Có thể bạn quan tâm

• Nóng rát dạ dày – Nguyên nhân và cách trị hiện tượng này
• Thực Phẩm Tốt Cho Người Viêm Dạ Dày – Thức Ăn Tốt Nhất