Các giai đoạn của zona thần kinh và cách nhận biết, xử lý

Các giai đoạn của bệnh zona thần kinh sẽ có những cách điều trị tương ứng. Ở mỗi giai đoạn sẽ đặc trưng bởi các biểu hiện khác nhau. Người bệnh cần xác định rõ để ngăn chặn diễn biến tiếp theo của bệnh.

Các giai đoạn của zona thần kinh và cách xử lý

Tổn thương da do zona thần kinh gây ra được phân thành nhiều giai đoạn với những triệu chứng, đặc điểm riêng biệt. 

Giai đoạn 1: Da đỏ nhẹ và ngứa

Tình trạng ngứa và đỏ da là biểu hiện đặc trưng khi bệnh zona thần kinh bắt đầu bùng phát. Ở giai đoạn này đa số bệnh nhân đều chủ quan và nhầm lẫn với tình trạng giời leo, kiến ba khoang cắn hay mẩn đỏ thông thường.

Cách điều trị: 

• Làm sạch da bằng nước muối sinh lý.
• Sử dụng các loại thuốc sát trùng như kẽm oxit, hồ nước.. để bôi lên da.

Xem thêm: Đau dây thần kinh sau zona: Cách khắc phục hiệu quả bệnh

Giai đoạn 2: Da nổi hồng ban, sưng và đau rát

Từ giai đoạn đầu của bệnh đến giai đoạn hai chỉ mất khoảng vài giờ.

• Tại khu vực có da bị đỏ sẽ xuất hiện những vết hồng ban.
• Sưng phù nhẹ và sẽ cảm thấy vùng da bị nóng rát.
• Vị trí hồng ban thường là ở mạn sườn, cánh tay, hoặc cổ, mặt…

Giai đoạn 3: Sự xuất hiện của mụn nước gây ngứa 

Những mụn nước đầu tiên sẽ xuất hiện sau 12 giờ của giai đoạn 1.

• Các mụn nước có màu trắng trong và mọc sát nhau thành chùm, bọng nước có dịch.
• Mụn nước phân bố dọc theo hệ thống dây thần kinh ngoại biên.
• Lượng dịch trong mụn chuyển sang đục và sang giai đoạn mủ.
• Cảm giác đau rát.
• Trẻ em có thể bị sốt nhẹ, sưng hạch bạch huyết.

Cách điều trị: Hạn chế gãi ngứa, cào, ma sát mạnh vào mụn nước. 

Giai đoạn 4: Loét da sau khi mụn nước vỡ

Đây là giai đoạn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng. 

• Cơn đau rát dữ dội
• Sau khoảng 1 – 2 ngày thì vùng da bắt đầu đóng mài.
• Khi lớp mài nước vỡ sẽ bong tự nhiên và để lại thâm hoặc sẹo lõm.
• Triệu chứng nóng rát và ngứa ngáy không còn xuất hiện nữa. 

Cách điều trị:

• Vệ sinh da bằng nước muối sinh lý
• Dùng một số loại dung dịch kháng virus và sát trùng như các thuốc tím, thuốc xanh methylene, thuốc Flucinar, Fobancort, Gentrison… để bôi lên.
• Để giảm ngứa ngáy có thể dùng: Loratadin, Cetitrizin, Phenergan.

Giai đoạn 5: Giai đoạn phục hồi da

• Vùng da bắt đầu hoạt động tự tái tạo.
• Trong vòng 2 – 3 ngày tiếp theo, da bị tổn thương sẽ liền lại và nhanh chóng hồi phục.
• Di chứng là vết đỏ hoặc thâm do mụn nước để lại. 

Điều trị: Cần được điều trị bằng thuốc hoặc kem dưỡng ẩm góp phần hình thành collagen tái tạo tế bào da mới. 

Một số loại thuốc gây tê sử dụng tạm thời như miếng dán/ lidocaine gel. 

Giai đoạn 6: Đau dây thần kinh hậu zona

Đây là một di chứng để lại của bệnh. Ở giai đoạn này, bệnh tiến triển nguy hiểm mặc dù đã hồi phục.

• Cơn đau vô cùng nghiêm trọng, đau kéo dài, cảm giác như bị đâm xuyên và nóng rát.
• Thời gian đau có thể kéo dài hơn 3 tháng. 

Cách điều trị: Người bệnh sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. 

Bằng cách căn cứ vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, bạn sẽ được chỉ định sử dụng thuốc phù hợp

Gợi ý: Cách phân biệt và điều trị bệnh zona thần kinh và giời leo

Các biến chứng của bệnh zona thần kinh

Nhiễm trùng da (bội nhiễm)

Đây là tình trạng nhiễm trùng da, biểu hiện là vùng da bị sưng đỏ, có cảm giác rát bỏng tại khu vực này.

Nguy hiểm nhất là khi nhiễm trùng nặng sẽ khiến vi khuẩn xâm nhập vào máu gây nhiễm trùng máu.

Cơn đau dây thần kinh sau zona

Đau dây thần kinh sau khi bị bệnh zona được gọi là Postherpetic neuralgia. Cơn đau rõ hơn khi dùng tay chạm vào vùng da bị zona.

Triệu chứng này sẽ tồn tại kéo dài lan sang hai tai, ảnh hưởng đến thính lực.

Tham khảo thêm: Bị zona thần kinh ở cổ: Nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả

Hội chứng Ramsay Hunt

Ramsay Hunt là hội chứng liệt dây thần kinh ngoại biên. Ảnh hưởng đến các hoạt động liên quan đến thính giác, có thể làm mất thính giác, đau tai,  tê liệt mặt.

Gây đau nhức một số vùng cơ gần tai và mặt. Sau 3 – 5 ngày thì cơn đau có thể dần thuyên giảm. 

Ảnh hưởng đến thị giác

Sau điều trị bệnh zona thần kinh ở mặt, có từ 10 – 25%  bệnh nhân có biểu hiện thị lực kém. Những biến chứng phổ biến đặc trưng ở giác mạc và trên mắt gây giảm thị lực. 

Một số biến chứng khác

• Biến chứng ở phổi (viêm phổi).
• Viêm gan
• Gây viêm màng não. 

Các biện pháp chăm sóc bệnh nhân bị zona thần kinh

Những biện pháp chăm sóc bệnh nhân bị zona thần kinh được các bác sĩ khuyến khích gồm:

• Không nên dùng thực phẩm có khả năng gây kích thích dị ứng.

• Vệ sinh da bằng nước muối sinh lý, không ma sát và gãi.

• Tăng cường nhóm rau xanh và các loại trái cây giàu vitamin và khoáng chất.

• Bổ sung các loại thực phẩm cung cấp collagen cho làn da.

• Không sử dụng steroid quá 10 ngày. Không nên bôi thuốc với liều lượng cao và bôi rộng ra vùng da khác.

• Nếu cơ thể ớn lạnh, sốt cao, buồn nôn, đau nhức thì nên nhanh chóng đến bệnh viện

• Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc bôi hoặc thuốc đắp từ dân gian.

Trong các giai đoạn của zona thần kinh, giai đoạn mụn vỡ là thời điểm đòi hỏi bệnh nhân chăm sóc cơ thể kỹ càng nhất và xử lý theo khoa học. Bằng cách dùng thuốc và các biện pháp chăm sóc đúng cách có thể điều trị zona thần kinh sau 7 – 10 ngày.

Bài viết liên quan: 

• Top 7 thuốc bôi đặc trị zona thần kinh hiệu quả năm 2024
• Thuốc bôi hay dân gian sẽ hiệu quả cho bà bầu bị zona thần kinh?