Trung tâm Thuốc Dân Tộc ký kết hợp tác với Viện Y học Bản địa: Ứng dụng cây thông đất Hà Giang trong điều trị mất ngủ

Ngày 31/3/2025, tại trụ sở Viện Y học Bản địa Việt Nam – thôn Tả Phìn Hồ, xã Nậm Ty, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang, đã diễn ra lễ ký kết hợp tác quan trọng giữa Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc và Viện Y học Bản địa Việt Nam. Nội dung trọng tâm của lễ ký kết là nghiên cứu, phát triển và ứng dụng cây thông đất Hà Giang vào các phác đồ điều trị mất ngủ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Đại diện hai bên tham gia lễ ký kết gồm có ông Phàn Tà Khé – Phó Giám đốc Viện Y học Bản địa Việt Nam, ông Nguyễn Văn Tuấn – nghiên cứu sinh Viện Y học Bản địa; phía Trung tâm Thuốc Dân Tộc có ông Nguyễn Quang Hưng – Tổng Giám đốc Trung tâm, cùng hai chuyên gia đầu ngành là TTƯT.BS CKII Nguyễn Thị Nhuần và TTƯT.BS CKII Lê Hữu Tuấn – Phó Giám đốc chuyên môn. 

Cây thông đất – Ứng dụng đột phá trong phác đồ điều trị mất ngủ tại Thuốc Dân Tộc

Theo thống kê, mất ngủ là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến trong xã hội hiện đại, ảnh hưởng đến hơn 30% dân số. Mất ngủ không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn gây ra những hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe như suy giảm trí nhớ, mệt mỏi, giảm khả năng tập trung và thậm chí gây ra các bệnh lý tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao.

Về vấn đề này, Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần, Phó Giám đốc chuyên môn của Trung tâm Thuốc Dân Tộc chia sẻ:
“Mất ngủ là một vấn đề rất nhức nhối mà chúng tôi thường gặp trong thực tế điều trị. Dù có rất nhiều phương pháp điều trị, nhưng các phương pháp tây y chỉ có tác dụng tạm thời và dễ gây nghiện. Hiện tại, Trung tâm Thuốc Dân Tộc đang áp dụng một phác đồ điều trị mất ngủ kết hợp giữa y học cổ truyền và dược liệu thiên nhiên. Bên cạnh việc sử dụng các bài thuốc từ dược liệu bản địa, chúng tôi còn chú trọng đến việc điều chỉnh chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng và tư vấn về các phương pháp thư giãn, giảm căng thẳng cho bệnh nhân. Các loại dược liệu như cây thông đất, tam thất hoang, và cúc hoa được sử dụng để cải thiện tuần hoàn máu não, thư giãn thần kinh, đồng thời hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên. Phác đồ này không chỉ an toàn, hiệu quả mà còn giúp người bệnh cải thiện sức khỏe tổng thể mà không có tác dụng phụ như các thuốc ngủ tây y. Việc ứng dụng các dược liệu quý như cây thông đất Hà Giang sẽ là giải pháp bền vững, an toàn và hiệu quả lâu dài. Cây thông đất giúp điều hòa giấc ngủ nhờ khả năng tác động vào hệ thần kinh, giúp giãn mạch, tăng cường tuần hoàn máu lên não, đồng thời cải thiện chức năng dẫn truyền thần kinh, giúp giấc ngủ trở nên tự nhiên và sâu hơn.”

Tại buổi lễ, Viện Y học Bản địa đã trình bày kết quả nghiên cứu chuyên sâu về cây thông đất Hà Giang (tên khoa học: Herba Huperziae) – một loài dược liệu quý sống hoang dại ở vùng núi đá vôi cao, nơi có khí hậu lạnh, ẩm quanh năm. Theo ông Nguyễn Văn Tuấn, cây thông đất tại Hà Giang không chỉ phát triển tốt nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi mà còn chứa hàm lượng Alkaloid quý như Huperzin A, B, C, D… cao hơn hẳn so với cùng loài tại các vùng khác.

Hoạt chất Huperzin A đã được khoa học hiện đại chứng minh có khả năng ức chế men Cholinesterase, giúp tăng cường tuần hoàn máu não, cải thiện dẫn truyền thần kinh, giãn mạch và cung cấp oxy cho não bộ. Nhờ đó, cây thông đất đặc biệt phù hợp trong điều trị rối loạn giấc ngủ, suy giảm trí nhớ, đau đầu mãn tính, rối loạn thần kinh thực vật – những căn bệnh ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại.

Hợp tác toàn diện giữa Trung tâm Thuốc Dân Tộc và Viện Y học bản địa 

Ông Nguyễn Quang Hưng – Tổng Giám đốc Trung tâm Thuốc Dân Tộc chia sẻ:

“Chúng tôi luôn trăn trở với việc làm sao để vừa gìn giữ tinh hoa y học dân tộc, vừa đưa các dược liệu quý vào nghiên cứu bài bản, ứng dụng bài thuốc có hiệu quả rõ rệt cho người bệnh. Cây thông đất Hà Giang là một món quà quý của thiên nhiên. Qua hợp tác lần này với Viện Y học Bản địa, chúng tôi đặt kỳ vọng lớn vào việc phát triển một bài thuốc đặc trị mất ngủ hiệu quả, an toàn và lâu dài, giúp hàng triệu người Việt lấy lại giấc ngủ tự nhiên mà không phụ thuộc vào tân dược.”

Về phía Viện Y học Bản địa, ông Phàn Tà Khé cho biết:

“Thông đất là một dược liệu từng được đồng bào các dân tộc thiểu số ở Hà Giang sử dụng để an thần, dưỡng tâm. Trong nhiều năm qua, Viện đã dành tâm huyết nghiên cứu và đánh giá sâu về tiềm năng của loài cây này. Chúng tôi đánh giá cao sự nghiêm túc và khoa học của Trung tâm Thuốc Dân Tộc trong việc phối hợp nghiên cứu và chuyển giao ứng dụng.”

Trung tâm Thuốc Dân Tộc cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng các đơn vị chuyên môn, các nhà khoa học và cộng đồng dân tộc bản địa để không chỉ ứng dụng hiệu quả cây thông đất trong điều trị mất ngủ, mà còn mở rộng nghiên cứu các loại dược liệu quý khác như tam thất hoang, thất diệp nhất chi hoa, đương quy rừng… từ kho tàng dược liệu phong phú của Việt Nam.

Buổi lễ ký kết không chỉ đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng cây thông đất Hà Giang vào điều trị mất ngủ mà còn mở ra hướng đi mới trong việc phát triển và bảo tồn dược liệu bản địa, góp phần vào công cuộc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao giá trị y học dân tộc. Trung tâm Thuốc Dân Tộc và Viện Y học Bản địa cam kết sẽ tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng các dược liệu quý từ vùng đất Hà Giang, mang lại những giải pháp hiệu quả và an toàn cho người bệnh. Sau buổi lễ đoàn công tác của Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc cũng đã có chuyến thực địa khảo sát tại rừng dược liệu Tả Phìn Hồ với thảm thực vật phong phú đặc biệt được trực tiếp tìm cây thông đất và các dược liệu quý của núi thuộc Dãy Tây Côn Lĩnh, Hoàng Su Phì Hà Giang.

Viện Y học Bản địa Việt Nam là một trong những cơ sở nghiên cứu uy tín về dược liệu bản địa của nước ta, đặc biệt là những loài cây thuốc quý được sử dụng trong y học cổ truyền. Viện không chỉ chú trọng đến việc nghiên cứu các loại dược liệu mà còn làm công tác bảo tồn, phát triển và ứng dụng những cây thuốc này vào trong phác đồ điều trị bệnh.

Vùng Tả Phìn Hồ – nơi Viện Y học Bản địa đặt trụ sở, nổi bật với môi trường tự nhiên hoang sơ, khí hậu lạnh và độ ẩm cao, là một vùng đất lý tưởng cho sự phát triển của nhiều loại dược liệu quý. Nơi đây không chỉ có những loài cây thuốc quý như thông đất mà còn có các dược liệu khác như tam thất hoang, thất diệp nhất chi hoa… Các nghiên cứu tại Viện Y học Bản địa tập trung vào việc khai thác tiềm năng của những dược liệu này, kết hợp với y học cổ truyền để điều trị các bệnh lý khó chữa và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Ông Phàn Tà Khé, Phó Giám đốc Viện Y học Bản địa, chia sẻ:
“Tả Phìn Hồ là một vùng đất giàu tiềm năng dược liệu. Đặc biệt, cây thông đất ở đây có nhiều đặc điểm sinh trưởng độc đáo, không chỉ phát triển tốt mà còn chứa đựng những hoạt chất quý giá có tác dụng tích cực trong điều trị các bệnh lý về thần kinh. Việc bảo tồn và nghiên cứu các loài cây dược liệu tại đây là một phần trong nỗ lực gìn giữ và phát huy giá trị y học cổ truyền của dân tộc.”

Sự kiện ký kết là cột mốc quan trọng, khẳng định định hướng phát triển bền vững của Trung tâm Thuốc Dân Tộc trong việc gắn kết y học cổ truyền hiện đại với tri thức bản địa. Đồng thời, đây cũng là hành động thiết thực nhằm bảo tồn và phát huy giá trị dược liệu quý bản địa của tỉnh Hà Giang, giúp đồng bào vùng cao nâng cao đời sống và góp phần phát triển y học dân tộc trong kỷ nguyên mới.