Các kiêng cữ sau mổ thai ngoài tử cung cần biết

Sau khi mổ thai ngoài tử cung, nếu chị em không biết cách chăm sóc đúng có thể khiến cổ tử cung bị tổn thương nặng nề. Vì thế người phụ nữ cần có chế độ bổ sung và kiêng cữ sau mổ thai ngoài tử cung đúng cách để cơ quan này có thể hồi phục về trạng thái tốt nhất.

Mổ thai ngoài tử cung là gì?

Mổ thai ngoài tử cung là một tiểu phẫu loại bỏ phôi thai phát triển sai vị trí, nhằm bảo vệ cơ quan sinh sản của người mẹ khỏi nguy cơ thai vỡ. Mang thai ngoài tử cung xuất phát từ lý do nào đó, có thể là do vòi trứng bị hẹp hoặc tắc nghẽn, hoặc do cơ quan sinh dục của chị em bị viêm nhiễm làm ảnh hưởng đến quá trình trứng thụ tinh. Từ đó mà thai phát triển ngoài tử cung hoặc trong vòi trứng.

Thai ngoài tử cung không có khả năng phát triển thành phôi hoàn chỉnh. Đối với những túi thai có kích thước dưới 3,5cm sẽ được loại bỏ bằng  cách tiêm thuốc methotrexate giúp thai thoái triển và tự tiêu. Phương pháp phẫu thuật thai ngoài tử cung chỉ được thực hiện khi phôi thai phát triển lớn, có nguy cơ vỡ hoặc đã bị vỡ. Thông thường mổ nội soi được thực hiện chủ yếu để lấy túi thai ra, và đảm bảo quy trình vệ sinh sạch sẽ ổ bụng.

Mổ thai ngoài tử cung tuy không phức tạp nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro trong và sau quá trình phẫu thuật. Sau khi mổ, do tác dụng của thuốc giảm đau, kháng sinh mà người phụ nữ sẽ yếu ớt và tình trạng mất máu có thể xảy ra tiếp tục. 

Kiêng cữ sau mổ thai ngoài tử cung

Dù là mổ mở hay mổ nội soi thì bệnh nhân mổ thai ngoài tử cung cũng cần xây dựng riêng chế độ sinh hoạt, vận động và dinh dưỡng phù hợp để tránh làm vết mổ bị động. Ngoài ra nếu như không được chăm sóc đúng cách thì vết mổ rất lâu lành, thậm chí còn ảnh hưởng đến các cơ quan sinh sản kề cận:

Lưu ý trong sinh hoạt, vận động

Khi mới vừa mổ xong, tình trạng sức khỏe của chị em còn yếu và cơn đau vẫn còn, vì tử cung bị tổn thương và vết mổ chưa lành. Thời gian này người bệnh cần tập trung nghỉ ngơi, hạn chế vận động. Sau đây là những lưu ý bệnh nhân cần tuân thủ:

• Sau khi mổ thai ngoài tử cung, người bệnh nên kiêng quan hệ tình dục trong 3 – 6 tuần đầu, hạn chế tác động đến các cơ quan trong ổ bụng dưới. Nhiều trường hợp do nôn nóng mà quan hệ khi vết mổ chưa lành khiến vết thương bục chỉ, bệnh nhân mất máu và đau kéo dài hơn.
• Tuyệt đối không làm việc nặng nhọc hay mang vác đồ vật nặng, đồng thời nên dành thời gian nghỉ ngơi tại chỗ trong 10 – 15 ngày, chỉ nên đi lại trong nhà khi cần thiết để kích thích máu lưu thông làm lành vết mổ.
• Trong thời gian hồi phục này tuyệt đối không thể để cơ thể nhiễm lạnh, vì thế chị em không nên tắm nước lạnh, không tắm khuya và hạn chế thói quen uống nước đá lạnh. Trường hợp cần thiết, chị em có thể dùng nước ấm để tắm rửa và lau cơ thể. Tốt nhất là trong tuần đầu tiên người mới mổ xong không nên tắm.
• Tuyệt đối không ngồi xe đi trên những đoạn đường dằn, xóc, và hạn chế những cử động mạnh trong tuần đầu tiên sau khi mổ. Ngoài ra người bệnh cũng cần kiêng tập thể dục trong 2 tháng đầu sau khi mổ, tốt nhất chỉ nên đi bộ khoảng 15ph khi vết mổ đã lành hoàn toàn.

Sau khi mổ thai ngoài tử cung, bác sĩ sẽ hướng dẫn cho bạn cụ thể những việc mà người bệnh cần kiêng cữ. Vận động hoặc sinh hoạt sai cách khiến vết mổ như sưng tấy, mưng mủ, chảy máu bất thường,… là những nguy cơ có thể xảy ra. Sau đó, người bệnh cũng nên đến bệnh viện tái khám để theo dõi kịp thời.

Sau khi mổ thai ngoài tử cung nên kiêng gì?

Chế độ ăn uống có vai trò rất quan trọng giúp chị em sau mổ thai ngoài tử cung phục hồi tốt. Trong tuần đầu tiên sau mổ, người bệnh nên bổ sung những loại thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, các món súp, sữa ấm, nước trái cây. Đồng thời hạn chế ăn thức ăn thô cứng, cay nóng, hoặc các loại thức uống chứa chất kích thích,… 

Cần kiêng cữ sau mổ thai ngoài tử cung khoa học để tình trạng táo bón không xảy ra. Tình trạng rặn và dùng sức đi ngoài khi táo bón sẽ làm đau vết mổ, từ đó khiến vết thương lâu phục hồi hơn. Ngoài ra, chị em có thể bị táo bón dẫn tới những cơn co ở vùng cơ bụng, không tốt cho vết mổ.

Chế độ kiêng cữ sau mổ thai ngoài tử cung bao gồm một số loại thực phẩm dễ để lại sẹo, thức ăn cay nóng hoặc những loại thực phẩm dễ gây dị ứng. Sau đây là những loại thực phẩm mà chị em cần kiêng để vết mổ nhanh lành, không để lại sẹo:

• Thực phẩm kích thích sẹo lồi: Trong nhiều khuyến cáo hướng dẫn, đối với những chị em mới mổ thai ngoài tử cung nói riêng và phẫu thuật nói chung không nên ăn rau muống, kể cả đồ nếp, thịt gà và cả trứng gà. Trong những loại thực phẩm này có chứa một số chất kích thích tế bào mới tạo thành mô mới, từ đó dễ hình thành sẹo lồi mất thẩm mỹ,

• Các loại thực phẩm gây ngứa: Người bệnh cần tránh dùng những loại thực phẩm kích thích dị ứng, làm tăng quá trình tạo viêm, mưng mủ. Nếu như tình trạng viêm ngứa xảy ra dễ khiến người bệnh gãi mất kiểm soát, từ đó sẹo lồi rất xấu xí và khó khắc phục. 

• Thực phẩm kích thích mô mới:  Các loại thực phẩm kích thích tế bào mới như rau muống, hoặc các loại đồ nếp, thịt bò và thịt gà là “khắc tinh” của các vết thương hở. Khoa học đã chứng minh tình trạng tăng sinh mô mới xảy ra sau khi bổ sung những thực phẩm trên sẽ hình thành sẹo lồi kém thẩm mỹ.

• Thực phẩm có tính hàn:  Một số món ăn có tính hàn như thịt trâu, thịt ba ba, thịt hải sản, cua đồng, ốc có thể gây ức chế sự ngưng tụ của máu, điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng phục hồi của vết mổ. Tình trạng đông máu xảy ra là nguyên nhân dẫn đến phần lớn các triệu chứng thâm tím hoặc sẹo tại vùng vết mổ.

• Món ăn từ đậu và sữa đậu nành: Mặc dù đậu nành là thực phẩm có tác dụng rất tốt đối với chị em phụ nữ, tuy nhiên chị em vừa mới mổ thai ngoài tử cung không nên dùng thực phẩm liên quan đến đậu nành. Do thành phần phytate có trong đậu nành gây khó khăn cho việc hấp thụ sắt. Trong khi đó sau khi mổ, cơ thể chị em cần được bổ sung lượng máu lớn để cơ thể hồi phục càng sớm càng tốt.

• Hạn chế ăn gừng: Việc ăn gừng sau khi phẫu thuật thai ngoài tử cung nói riêng và các phẫu thuật ngoại khoa khác nói cung đều tiềm ẩn nguy hiểm. Do thành phần của gừng có chứa các chất co thắt tử cung và tác động đến những cơ quan khác. Nếu không cẩn thận mà dùng gừng với số lượng nhiều còn có thể gây xuất huyết.

• Không ăn thức ăn cay nóng: Người mới làm phẫu thuật xong tuyệt đối không nên ăn thực phẩm cay nóng, đặc biệt là thực phẩm có nhiều ớt. Các loại thực phẩm này có thể kích thích tạo nên những cơn co thắt tử cung mạnh và làm chậm quá trình tái tạo tổn thương. 

• Chất kích thích: Các loại bia rượu, hoặc nước uống có ga đều chứa một lượng đáng kể chất kích thích. Điều này sẽ làm tăng sự lão hóa của tế bào, làm chậm quá trình hồi phục và đồng thời có thể khiến cho tử cung bị viêm loét và mưng mủ thêm.

Những thực phẩm nên ăn khi mới mổ thai ngoài tử cung

Bên cạnh những kiêng cữ sau mổ thai ngoài tử cung cần tuân thủ, vấn đề bổ sung dinh dưỡng cũng đóng góp quan trọng đến quá trình hồi phục của bạn. Việc bổ sung dinh dưỡng đúng cách sẽ giúp phòng ngừa chứng táo bón rất hiệu quả, đây là một biến chứng rất phổ biến sau mổ thai ngoài dạ con. Vì thế nên thực đơn ăn  uống của những chị em vừa mới mổ chủ yếu ưu tiên bổ sung rau xanh, các loại trái cây giàu vitamin C, cùng với các loại ngũ cốc nguyên hạt.

• Thịt lợn: Một trong những thực phẩm gần gũi và dễ dàng chế biến thành nhiều món ăn ngon đó chính là thịt lợn. Thịt lợn cũng là nhóm đạm giàu dinh dưỡng và lành tính nhất trong số tất cả các loại thịt, vì thế chị em sau khi mổ thai ngoài tử cung có thể yên tâm ăn thịt lợn mà không phải lo về các triệu chứng khó chịu sau mổ. Thành phần chính của thịt lợn bao gồm protein, chất béo, kẽm, sắt, vitamin B12… thúc đẩy nhanh quá trình phục hồi của cơ thể. Tuy nhiên chị em nên chọn thịt nạc lợn, hạn chế dùng thịt mỡ để không chị khó tiêu.
• Các món từ cá: Bên cạnh thịt lợn thì cá cũng là nguồn đạm lành tính và an toàn đối với những chị em mới mổ thai ngoài tử cung. Trong đó những loại cá giàu dinh dưỡng nhất như cá thu, cá hồi, cá ngừ… với nguồn Omega 3 dồi dào, hỗ tgiúp tái tạo máu cho cơ thể, từ đó phụ nữ sẽ nhanh hồi phục lại sức khỏe.
• Thịt bồ câu: Món ăn từ chim bồ câu rất giàu dinh dưỡng, đặc biệt là sắt và vitamin B6 từ nguồn đạm này sẽ giúp thúc đẩy quá trình tạo máu, tạo điều kiện cho quá trình trao đổi chất diễn ra thuận lợi. Ngoài ra các axit amin từ thịt chim bồ câu như tryptophan sẽ giúp tinh thần được thư giãn. Vì thế thịt chim bồ câu không chỉ là món ăn bồi bổ về thể chất, cung cấp máu mà còn hỗ trợ về tinh thần, giúp người bệnh nghỉ ngơi tốt hơn. 
• Lòng đỏ trứng: Để bổ sung protein giúp thể trạng nhanh hồi phục thì lòng đỏ trứng là một trong những món ăn cần thiết cho chị em sau mổ. Trong lòng đỏ trứng có chứa lượng vitamin và nguồn đạm dồi dào, cùng hàm lượng chất béo lecithin cao có thể điều hòa lượng cholesterol, đào thải cholesterol dư thừa. Nhờ đó mà việc bổ sung thực phẩm này sẽ giúp chị em mới mổ có thể trạng khỏe mạnh hơn.
• Uống sữa ít béo: Sữa và những chế phẩm từ sữa có vai trò đặc biệt quan trọng đối với chị em vừa mới làm phẫu thuật thai ngoài tử cung. Nhóm sản phẩm từ sữa giúp cung cấp protein cho cơ thể và đồng thời cũng thúc đẩy nhanh quá trình hồi phục của tế bào. Trong đó, để tránh tình trạng ợ hơi xảy ra thì chị em không nên uống quá nhiều sữa, không uống sữa khi no, hạn chế uống sữa nguyên kem, ăn thêm sữa chua…

Dấu hiệu nguy hiểm sau khi mổ thai ngoài tử cung

Trong tuần đầu tiên sau mổ là thời gian chị em cần thận trọng nhất. Bởi lúc này vết mổ còn mới, tình trạng mất máu và nhiễm trùng nguy cơ cao. Sau khi mổ thai ngoài tử cung, nếu nhận thấy những biểu hiện sau thì chị em cần thăm khám kịp thời đề phòng biến chứng:

• Sốt cao: Sốt là một trong những dấu hiệu nguy hiểm của viêm nhiễm, đặc biệt là sau khi người bệnh vừa thực hiện phẫu thuật. Ngoài ra tình trạng này cũng sẽ rất nguy hiểm nếu như người phụ nữ nhận thấy những dấu hiệu khác kèm theo như mệt mỏi, đau nhức cơ thể, bất tỉnh…. cần cảnh giác trước khả năng nhiễm trùng máu nếu như vết mổ chưa lành hẳn hoặc bị bung chỉ.
• Sưng quanh vết mổ: Tình trạng sưng quanh miệng vết mổ và vùng lân cận là dấu hiệu nhiễm trùng nguy hiểm. Nếu như tình trạng chảy máu xảy ra, khả năng bên trong vết mổ bị nứt miệng và nếu nhiễm trùng không kịp thời được ngăn chặn có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho người bệnh. Vì thế nên chị em cần thận trọng chăm sóc vết thương trong thời gian đầu.
• Đau bụng nhiều: Sau khi mổ thai ngoài tử cung, nếu như tình trạng đau bụng bất thường xảy ra thì đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề xuất phát từ vết mổ. Nếu bạn cảm thấy một bên bụng căng tức, đau và cảm giác thiếu ổn định khi sờ vào vùng bụng thì cần thăm khám để được kiểm tra ngay.  
• Chảy máu vết mổ: Hay còn gọi là biến chứng xuất huyết tại vết mổ, tình trạng này có thể khiến vùng vết mổ mất máu nhanh và lâu hồi phục hơn. Mất máu cũng là nguyên nhân gây ra các vết sẹo bên trong cơ quan sinh dục, tại vị trí thực hiện phẫu thuật và điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng mang thai sau này của nữ giới.

Sau khi mổ thai ngoài tử cung có sinh con được không?

Nhiều bệnh nhân lo lắng về vấn đề liệu mổ thai ngoài tử cung có bị vô sinh không. Thực tế, nếu như viện can thiệp diễn ra đúng lúc và loại bỏ được thai ngoài, không gây viêm hoặc tổn thương đến các cơ quan sinh sản lân cận thì chị em vẫn có thể sinh nở bình thường. 

Bệnh nhân được theo dõi tiếp tục sau khi mổ 3 tháng, nhằm đảm bảo những hoạt động của cơ quan sinh sản diễn ra bình thường. Thông qua các hình ảnh phản quang chụp tại tử cung và ống dẫn trứng giúp đánh giá những bất thường. Kỹ thuật này sẽ giúp chẩn đoán tương đối chính xác khả năng người phụ nữ có thể mang thai hoặc khó mang thai từ ngày thứ 8 – 10 chu kỳ kinh.

Các chuyên gia cho biết, trong trường hợp sau khi mổ hoặc điều trị loại thai ngoài bằng cách tiêm thuốc, tỷ lệ thuốc ngấm thuốc đạt 78% thì chị em vẫn bảo toàn được khả năng làm mẹ. Tuy nhiên đối với những phụ nữ đã từng mổ thai ngoài tử cung 1 lần, có nghĩa là vẫn còn 1 bên vòi trứng khỏe mạnh thì vẫn có thể mang thai bình thường.

Nếu như người bị bệnh đã cố gắng thụ thai hơn 1 năm mà vẫn chưa có thai thì cần đến khám và  kiểm tra chức năng vòi trứng. Nhiều trường hợp tắc vòi trứng là biến chứng thai ngoài tử cung cũng là nguyên nhân gây khó sinh. Chỉ những trường hợp bắt buộc phải phẫu thuật cắt bỏ 2 ống dẫn trứng thì quá trình thụ tinh sẽ không thể diễn ra được. Để khắc phục có thể nhờ đến phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm.

Hiện nay phẫu thuật thai ngoài tử cung được thực hiện an toàn dưới sự hỗ trợ của  khoa học kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh. Tuy nhiên để đảm bảo khả năng sinh sản của người phụ nữ thì cần can thiệp từ sớm và có kế hoạch chăm sóc đảm bảo khoa học. Đối với những chị em bị tổn thương ống dẫn trứng, bệnh nhân sẽ phải điều trị bảo tồn để duy trì khả năng sinh sản bình thường. 

Một số kiêng cữ sau mổ thai ngoài tử cung cần biết được đề cập trong bài viết sẽ giúp chị em mới phẫu thuật có kế hoạch chăm sóc bản thân tốt hơn. Trong thời gian này chị em cần tiến hành thăm khám và tái khám định kỳ thường xuyên để được theo dõi toàn diện.

Bài viết liên quan:

• Mổ thai ngoài tử cung bao lâu quan hệ, có thai lại được?
• Dấu hiệu vỡ thai ngoài tử cung và điều cần biết
• Mổ nội soi thai ngoài tử cung và thông tin cần biết