Bệnh phì đại tiền liệt tuyến theo y học cổ truyền hiện nay

Điều trị bệnh phì đại tiền liệt tuyến theo y học cổ truyền gồm việc sử dụng thuốc đắp ngoài, thuốc uống và liệu pháp châm cứu. Để hiệu quả cần xác định thể bệnh và mức độ của triệu chứng.

Bệnh phì đại tiền liệt tuyến theo quan niệm của y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, phì đại tuyến tiền liệt liên quan đến Thận, Can, Phế, Tỳ và Tâm. Nguyên nhân gây ra bệnh lý này là do thận có không khả năng đẩy huyết đi hết vòng quanh ống niệu đạo khiến khí huyết tích tụ dần và gây ra tình trạng phình. Khi tiền liệt tuyến phì đại ở giai đoạn cuối, ống dẫn tiểu có thể bị chèn ép nghiêm trọng và dẫn đến tình trạng bí tiểu.

Y học cổ truyền chia bệnh phì đại tiền liệt tuyến theo từng thể:

• Âm hư hỏa vượng: Là tình trạng phì đại tiền liệt tuyến do quan hệ tình dục quá độ khiến tinh khí, thận tinh bị tổn thương.
• Thận nguyên hư suy: Thể bệnh này thường xuất hiện ở người lớn tuổi, có thể trạng suy yếu khiến thận hư suy, tinh quan không vững và mệnh môn hỏa suy.
• Do phế nhiệt, khí uất: Là tình trạng khí uất kết khiến nhiệt tà rót xuống bàng quang và gây phì đại tiền liệt tuyến.
• Tinh cung bị ứ trở: Tinh cung bị ứ trở do thấp nhiệt uất kết khiến tinh bị ứ ở bàng quang và tuyến tiền liệt.
• Tỳ khí hạ hãm: Thể bệnh này xảy ra ở người có chế độ ăn thất thường, lao động nặng nhọc và ít vận động khiến Tỳ Vị tổn thương. Tỳ ứ trệ khiến tinh cung ứ bên trong tiền liệt tuyến, gây phì đại và tiểu đục.
• Thấp nhiệt ứ trệ vùng hạ tiêu: Thể bệnh này xảy ra khi cảm hàn hoặc nhiệt thấp uất kết ở bàng quang và tinh cung.

Gợi ý: Tự chữa viêm tuyến tiền liệt tại nhà – Áp dụng các mẹo hay

Các bài thuốc chữa phì đại tuyến tiền liệt bằng Đông y

1. Bài thuốc Bát chính tán gia giảm

Bài thuốc này có tác dụng thanh nhiệt, thông lâm, hóa trọc và lợi thấp. Thích hợp với người mắc chứng phì đại do Thấp nhiệt ứ trệ.

Các triệu chứng nhận biết: Khi tiểu có cảm giác nóng, tiểu buốt, tiểu nhiều lần, nước tiểu có màu trắng đục, cơn đau xuất hiện ở bụng dưới lan xuống xương cùng và đùi. 

• Chuẩn bị: Cù mạch, hoạt thạch, đại táo, mộc thông, chi tử, cam thảo, xa tiền, biển xúc. Liều lượng gia giảm theo mức độ của triệu chứng.
• Thực hiện: Đem sắc uống.

2. Bài thuốc Hoàng liên giải độc với Bát chính tán và Ngũ thần thang

Kết hợp bài thuốc Hoàng liên giải độc với bài thuốc Bát chính tán và Ngũ thần thang có tác dụng tiết hỏa, thanh nhiệt, thông lâm và giải độc.

Bài thuốc này được áp dụng với bệnh nhân thuộc thể Phế nhiệt, khí uất.

Các triệu chứng: Sốt cao, vùng hội âm nóng, sưng đỏ, đau nhức, người lạnh, thường xuyên khát, tiểu buốt, tiểu nhiều, kèm với mủ và máu trong nước tiểu, đau bụng dưới, cảm giác có áp lực đè lên hậu môn, táo bón, rêu lưỡi vàng, lưỡi đỏ.

• Chuẩn bị: Xích linh 12g, đăng tâm 4g, ngân hoa 12g, đại hoàng 10g, hoàng bá 8 – 12g, mộc thông 10g, xa tiền 12g, cù mạch 10g, sơn chi 8 – 12g, hoạt thạch 12g, hoàng liên 8 – 12g, ngưu tất 12g, địa đinh 10g, cam thảo 6g, hoàng cầm 8 – 12g, biển xúc 12g.
• Thực hiện: Đem sắc uống mỗi ngày.

3. Bài thuốc kết hợp giữa Tỳ giải phân thanh ẩm và Tri bán địa hoàng hoàn

Bài thuốc này có tác dụng tướng hỏa, thanh tiết, ích thận, tư âm nên thích hợp với người mắc thể bệnh âm hư hỏa vương.

Dấu hiệu: Đầu gối mỏi, lưng đau nhức, thường xuyên hoa mắt, đau đầu, nặng tức ở vùng hội âm, di tinh, tiểu ít, không tự chủ được khi tiểu tiện, rối loạn sinh dục, nước tiểu có màu đỏ, dịch đục tiết ra khi đại và tiểu tiện.

• Chuẩn bị: Hoàng bá 9g, thục địa 24g, tỳ giải 20g, trạch tả 9g, sơn thù 12g, ích trí nhân 20g, đan bì 9g, bạch linh 20g, bạch linh 9g, cam thảo 6g, hoài sơn 12g, ô dược 20g và tri mẫu 10g.
• Thực hiện: Đem các vị sắc với nước, uống hằng ngày.

4. Bài thuốc Bổ trung ích khí thang kết hợp với Thỏ ty tử hoàn

Bài thuốc Bổ trung ích khí thang kết hợp với Thỏ ty tử hoàn thích hợp với nam giới bị phì đại tiền liệt tuyến theo thể Tỳ hư hạ hãm vì có tác dụng kiện Tỳ, giáng trọc, ích khí và thăng thanh.

Triệu chứng: Lạnh chân tay, mệt mỏi, không có sức, mồ hôi nhiều, tiểu nhiều, tiểu rát, không tự chủ khi đi tiểu, vùng hội âm nặng tức, lưỡi nhạt,…

• Chuẩn bị: Trần bì 4 – 6g, cam thảo 6g, đẳng sâm 16g, thỏ ti tử 10g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 20g, phục linh 12g, thăng ma 6g, hoài sơn 12g, sài hồ 6g, liên nhục 10g, quy đầu 12g, kỉ tử 12g.
• Thực hiện: Đem các vị sắc uống, ngày dùng 1 thang.

Xem thêm: 5 cây thuốc nam chữa viêm tuyến tiền liệt các quý ông nên dùng 

5. Bài thuốc Tả quy hoàn kết hợp với bài Kim tỏa cố tinh hoàn

Tác dụng của bài thuốc là cố tinh, ôn thận, thích hợp với thể bệnh Thận nguyên hư suy.

Triệu chứng: Chân lạnh, người sợ lạnh, lưng đau nhức, tinh thần uể oải, liệt dương, nước tiểu trong, nhiều có lẫn tinh, lưỡi nhạt,…

• Chuẩn bị: Thục địa 32g, long cốt 12g, quy đầu 10g, sơn thù 16g, mẫu lệ 12g, lộc giác 8g, kỉ tử 16g, khiếm thực 10g, đỗ trọng 10g, lộc giao 16g, hoài sơn 12g, nhục quế 6g, quy giao 16g, sa uyển 10g, phụ tử 6g, ngưu tất 12g và liên tu 10g.
• Thực hiện: Đem các vị sắc uống mỗi ngày một thang.

6. Bài thuốc Tiền liệt tuyến thang

Bài thuốc này phù hợp với bệnh nhân gặp thể bệnh Tinh cung ứ trở vì có tác dụng sơ Can, thông lạc, khứ ứ và hoạt huyết.

Triệu chứng nhận biết: Tiểu ra máu, lưỡi có màu đỏ tím, vùng hội âm đau và nặng, cơn đau có thể lan đến bụng dưới, quầng mắt thâm đen.

• Chuẩn bị: Xuyên luyện tử, đan sâm, thanh bì, trạch lan, tiểu hồi, mộc dược, đào nhân, bồ công anh, hồng hoa, bạch chỉ, nhũ hương, xích thược và bại tương thảo.
• Thực hiện: Đem sắc uống mỗi ngày một thang.

7. Bài thuốc đắp ngoài

Trong trường hợp tuyến tiền liệt bị phì đại gây bí tiểu, có thể áp dụng:

• Chuẩn bị: Thạch xương bồ 30g và lá ngải cứu 60g.
• Thực hiện: Dùng các vị tán và đắp lên huyệt Thần khuyết (huyệt ngay ở lỗ rốn).

Nếu không có kết quả, cần đến bệnh viện để được sử dụng ống thông tiện kịp thời.

Tham khảo thêm: Nốt vôi hóa tiền liệt tuyến: Có phải bệnh nguy hiểm không?

Châm cứu hỗ trợ điều trị bệnh phì đại tiền liệt tuyến

Bệnh nhân hư chứng (bệnh nhân ở thể bệnh nặng và các triệu chứng đã có xu hướng kéo dài, dẫn đến cơ thể suy nhược và mệt mỏi) tiến hành châm cứu ở 2 huyệt Âm lăng tuyền và Bàng quang du.

• Huyệt Bàng quang du: Huyệt nằm ngang so với đốt xương thiêng thứ 2, cách khoảng 1.5 thốn. Nằm ở vị trí lõm tạo bởi xương cùng và gai xương chậu phía sau.
• Huyệt Âm lăng tuyền: Nằm ở trong đầu gối, đưa ngón tay theo xương ống chân, vị trí lồi cao nhất của xương là huyệt Âm lăng tuyền.
• Châm cứu các huyệt bằng tả pháp.

Bệnh nhân thực chứng (bệnh mới phát và có triệu chứng cấp tính), châm cứu huyệt Quan nguyên du và Thận du.

• Huyệt Quan nguyên du: Huyệt nằm bên dưới mỏm gai đốt sống thắt lưng thứ 5, đo ngang ra khoảng 1.5 thốn.
• Huyệt Thận du: Huyệt nằm bên dưới mỏm gai đốt sống thắt lưng thứ 2, đo ngang ra khoảng 1.5 thốn và nằm ngang hàng với huyệt Mệnh môn.
• Dùng bổ pháp châm cứu các huyệt vị trên.

Bệnh nhân bí tiểu không đi tiểu được, dùng châm kích thích huyệt Trung cực, Tam âm giao và huyệt Khí hải.

• Huyệt Trung cực: Huyệt nằm giữa đường nối xương mu và rốn.
• Huyệt Tam âm giao: Huyệt nằm ở bờ trong của mắt cá chân, đo từ đỉnh của mắt cá lên khoảng 3 thốn.
• Huyệt Khí hải: Huyệt nằm bên dưới mỏm gai đốt sống thắt lưng thứ 3, đo ngang ra khoảng 1.5 thốn

Khi áp dụng cách chữa phì đại tuyến tiền liệt theo y học cổ truyền, cần phối hợp đồng thời giữa bài thuốc uống, dùng ngoài và liệu pháp châm cứu. Bên cạnh đó, nên chủ động thay đổi một số thói quen thiếu khoa học.

Điều trị bệnh phì đại tiền liệt tuyến theo y học cổ truyền có những ưu điểm nổi trội, tuy nhiên phương pháp này vẫn còn tồn tại nhiều mặt hạn chế. Vì vậy bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ khoa y học cổ truyền trước khi áp dụng.

Có thể bạn quan tâm:

• Chữa viêm tuyến tiền liệt bằng đông y hiệu quả như thế nào?
• Chữa phì đại tuyến tiền liệt bằng thuốc nam – Hiệu quả nhanh chóng