Rau muống biển

Rau muống biển hay Muống biển là cây thân thảo, mọc lâu năm, phổ biến ở các bãi cát dọc bờ biển. Muống biển được ứng dụng để điều trị dị ứng, chàm, eczema, phù thũng, chân tay đau nhức,…

• Tên gọi khác: Mã an đằng, Nhị diệp hồng thự
• Tên gọi theo khoa học: Ipomoea pescarpae (L.)
• Họ: Khoai lang – Convolvulaceae

Mô tả dược liệu Muống biển

1. Đặc điểm sinh thái

Muống biển là cây thân thảo, thường mọc bò trên các bãi biển và chịu được không khí mặn. Cây Muống biển không có cuống, thân dày, đặc ruột, phân thành nhiều nhánh, không có rãnh, nhẵn, thân thường hơi đỏ, ngọn mọc hướng lên trên.

Lá cây Muống biển mọc so le, có hình móng ngựa, thuôn hoặc có hình trái tim sâu ở gốc, tròn hoặc hơi lõm vào trong ở đầu lá. Là non thường có dạng 2 mảnh và mọc cụp vào nhau. Chiều dài lá khoảng 4 – 6 cm, rộng 5 – 7 cm, cả hai mặt lá đều nhẵn. Cuống lá dài khoảng 5 – 7 cm thường dày hơn về phía gốc lá, có nhiều u rải rác. Mặt lá có nhiều gân, thương đối xứng nhau dọc theo sống lá.

Hoa Muống biển to, có màu hồng hoặc tím. Hoa thường mọc ở các nách lá. Một nách lá có thể có nhiều hoa với một cuống hoa thường dài 2 – 4 cm. Hoa nở vào mùa hè và mùa thu.

Quả Muống biển nang, hình cầu, đường kính quả khoảng 2 cm. Bên trong có khoảng 4 hạt, đường kính hạt khoảng 7 mm, màu hung, rất đẹp.

2. Bộ phận sử dụng

Toàn thân rau Muống biển được ứng dụng để ứng dụng để làm uống chữa nhiều bệnh lý.

3. Phân bố

Muống biển được tìm thấy ở nhiều bờ cát thuộc vùng nhiệt đới Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương. Muống biển phân bố chủ yếu ở các cồn cát tại các bờ biển phía Bắc của bang New South Wales (nước Úc), Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonexia, Philipin.

Ở Việt Nam, Muống biển thường mọc hoang ở các bãi cát trên cả nước với công dụng cố định bãi cát, tránh sạt lở bờ biển. Muống biển thường được tìm thấy ở các địa phương như Hà Tiên, Rạch Giá, Vũng Tàu, Nha Trang, Nghệ An, Hải Phòng, Thanh Hóa,…. Một số nơi, người dân sử dụng Muống biển để làm thức ăn cho trâu bò, dê, ngựa.

4. Thu hái – Sơ chế

Muống biển được thu hái quanh năm có thể dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần.

5. Bảo quản dược liệu

Muống biển phơi khô cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng khí, tránh môi trường ẩm ướt, nấm mốc.

6. Thành phần hóa học

Một số thành phần chủ yếu của Muống biển bao gồm:

• Nhựa chiếm khoảng 7.27%
• Tinh dầu khoảng 0.048%
• Pentatriacontane
• Sterol
• Acid Melissic
• Triacontane
• Acid Behenic
• Acid Butyric
• Acid Myristic
• Rễ Muống biển có chứa Alcaloid

Vị thuốc rau Muống biển

1. Tính vị

Rau Muống biển tính ấm, vị cay và đắng nhẹ.

2. Quy kinh

Rau Muống biển quy về 2 kinh Can và Tỳ.

3. Tác dụng dược lý

Theo y học cổ truyền, Muống biển thường được sử dụng để:

• Trừ thấp, tiêu viêm
• Hỗ trợ hệ thống tiêu hóa và nhuận tràng
• Dịch lá, lợi tiểu

Rau Muống biển mang lại một số lợi ích cho sức khỏe con người như:

• Bảo vệ hệ thống tim mạch
• Điều trị vàng da, các vấn để về tim mạch
• Điều trị dị ứng, lở loét, viêm da ngứa, chàm, eczema,…
• Chữa mụn nhọt
• Chữa viêm xoang
• Cải thiện tình trạng say nắng, phong nhiệt
• Bảo vệ, hỗ trợ và cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho mắt
• Phục hồi hệ thống miễn dịch và tăng cường sức khỏe cho người mới ốm dậy
• Nhuận tràng, điều trị bệnh trĩ
• Điều trị đái tháo đường
• Ngăn ngừa ung thư

4. Cách dùng – Liều lượng

Rau Muống biển ít khi được sử dụng như rau ăn kèm hoặc chế biến thành món ăn. Để ứng dụng làm thuốc, Muống biển thường được sắc thành nước, dùng uống. Ngoài ra, Muống biển còn có thể dùng giã nát, lấy nước (và bã) dùng đắp, điều trị các bệnh lý ngoài da.

Liều lượng dùng uống khuyến cáo là 30 – 60 g dùng tươi hoặc 10 – 20 g dùng khô. Dùng ngoài không kể liều lượng.

Bài thuốc sử dụng Muống biển

1. Muống biển chữa ngứa toàn thân, dị ứng sứa (đặc biệt là sứa lửa)

Sử dụng một nắm Muống biển tươi, rửa sạch, để ráo, giã nát rồi vắt lấy nước cốt. Khi bị dị ứng, người bệnh cần tắm sạch sẽ với nược ngọt, sau đó thoa nước giã Muống biển lên khắp người, chỉ một lát sau là khỏi ngứa.

2. Điều trị chàm – Eczema

Sử dụng 30 g rễ Muống biển sắc lấy nước uống mỗi ngày. Bên cạnh đó, có thể dùng lá Muống biển tươi để sắc lấy nước, dùng rửa ngoài hỗ trợ điều trị.

3. Chữa trị ung nhọt, viêm da có mủ

Sử dụng 30 – 60 g rau Muống biển sắc lấy nước, cho thêm đường đỏ, dùng uống. Bên ngoài có thể sử dụng Muống biển tươi, giã nát đắp vào vùng da bệnh.

4. Điều trị bối ung, nhọt độc ở vùng lưng

Sử dụng một lượng Muống biển tươi vừa đủ, rửa sạch, giã nát, đắp vào vùng da bệnh.

5. Điều trị phong thấp, xương khớp đau nhức

Sử dụng 45 g Muống biển sắc với nước và rượu (liều lượng bằng nhau), chia thành 2 – 4 lần, dùng uống trong ngày.

Ngoài ra, có thể sử dụng 30 g Muống biển, 15 g Cỏ xước sắc thành nước, dùng uống trong ngày.

6. Điều trị bệnh trĩ chảy máu

Sử dụng khoảng 30 g rau Muống biển tươi hầm cùng với 300 – 500 g lòng lợn, chia thành 2 lần ăn trong ngày khi còn nóng. Sử dụng liên tục trong 10 ngày là 1 liệu trình. Nếu sau 10 ngày mà bệnh không thuyên giảm, người bệnh có thể nghỉ 3 – 5 ngày sau đó sử dụng thêm một liệu trình khác.

7. Điều trị mẩn ngứa, sởi, thủy đậu ở trẻ em

Dùng một bó rau Muống biển, rửa sạch thái nhỏ nhồi vào một con gà lông vàng, chân vàng. Hầm nhừ gà cùng với một ít rượu nếp trắng. Khi gà chín mềm thì dùng ăn khi còn ấm.

Ngoài ra, có thể nấu nước Muống biển đê thoa, rửa và tắm để hỗ trợ điều trị bệnh.

8. Điều trị say nắng, vết cắn của rắn độc

Sử dụng một nắm Muống biển tươi, rửa sạch, giã nát, vắt lấy phần nước cốt dùng uống.

Ngoài ra, có thể sử dụng 100 g rau Muống biển cắt đoạn ngắn trộn với 50 g gạo tẻ, giã nhuyễn, thêm nước vừa đủ, dùng uống.

Đối với người bị rắn độc cắn, sau khi sơ cứu nên đưa người bệnh đến bệnh viện để kiểm tra và điều trị phù hợp.

9. Chữa viêm xoang

Sử dụng một bó Muống biển tươi, rửa sạch, thái sợi nhỏ, phơi khô, lưu trữ, dùng dần.

Khi dùng, sử dụng một lượng Muống biển vừa đủ quấn với giấy như điếu thuốc, đốt và hít phần khói. Mỗi ngày áp dụng phương pháp 3 lần.

Kết hợp với pháp sinh hoạt khoa học và chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, sau khoảng 15 ngày đến 1 tháng, các triệu chứng sẽ được cải thiện.

Kiêng kỵ khi dùng rau Muống biển

Muống biển không độc tuy nhiên không được sử dụng cho phụ nữ có thai.

Người bệnh viêm đường tiết niệu, sỏi thận, huyết áp cao không nên dùng.

Người đang điều trị bệnh bằng bất cứ phương pháp nội khoa hoặc ngoại khoa khác, không nên dùng.

Muống biển là vị thuốc tương đối quen thuộc và lành tính. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn, người bệnh nên trao đổi với thầy thuốc hoặc người có chuyên môn để được hướng dẫn cụ thể về liều lượng và cách sử dụng.